Redoks-metabolički potpis kancera dojke
Sažetak
Redoks i metabolička homeostaza su esencijalni za održanje energetskih potreba organizma. Predstavljaju integrativni, evolutivno konzerviran odgovor, čiji su se molekulski mehanizmi neprekidno razvijali i adaptirali na izmenjenu mikrosredinu, posebno kod aerobnih organizama. To se odnosi na održanje homeostaze kako u fiziološkim, tako i patološkim stanjima, od metaboličkih poremećaja, dijabetesa, gojaznosti, kardiovaskularnih i neurodegenerativnih bolesti, do kancera. Upravo u kanceru redoks-metaboličko reprogramiranje predstavlja ključno obeležje neoplastične transformacije koje mu omogućava da kreira adaptivno okruženje. To je snažno spregnuto interakcijom kancerskih ćelija sa mikrosredinom. Kod kancera dojke osnovna komponenta tumorskog miljea je masno tkivo. Adipociti i kancerske ćelije su pre u kooperaciji nego kompeticiji. Uspostavljanje ili narušavanje njihovog odnosa je ključno za inicijaciju i progresiju kancera dojke, kao i za metastatski potencijal i terapeutsku rezistenciju. Međutim, pitanja u vezi produkcije reaktivnih vrsti kiseonika, organizacije antioksidativne odbrane i metaboličkog reprogramiranja u kanceru dojke su ostala otvorena. To se posebno odnosi na ulogu redoks-metaboličkih transkripcionih faktora uključenih u reprogramiranje masnog i kancerskog tkiva, u prvom redu Nrf2 (eng. nuclear factor erythroid 2-related factor 2). Ovo je pokušaj da se sagleda i pruži pregled sadašnjeg stanja i perspektiva u otkrivanju mehanizama redoks-metaboličkog reprogramiranja u kanceru dojke.
- Autori zadržavaju autorska prava i pružaju časopisu pravo prvog objavljivanja rada i licenciraju ga "Creative Commons Attribution licencom" koja omogućava drugima da dele rad, uz uslov navođenja autorstva i izvornog objavljivanja u ovom časopisu.
- Autori mogu izraditi zasebne, ugovorne aranžmane za neekskluzivnu distribuciju članka objavljenog u časopisu (npr. postavljanje u institucionalni repozitorijum ili objavljivanje u knjizi), uz navođenje da je članak izvorno objavljen u ovom časopisu.
- Autorima je dozvoljeno i podstiču se da postave objavljeni članak onlajn (npr. u institucionalni repozitorijum ili na svoju internet stranicu) pre ili tokom postupka prijave rukopisa, s obzirom da takav postupak može voditi produktivnoj razmeni ideja i ranijoj i većoj citiranosti objavljenog članka (Vidi Efekti otvorenog pristupa).