Procena izloženosti dece PM10 česticama i olovu putem zagađenog vazduha u kritičnim područjima Srbije

  • Ana Gladović Univerzitet u Beogradu – Farmaceustki fakultet, Katedra za toksikologiju „Akademik Danilo Soldatović“
  • Bojana Petrović Univerzitet u Beogradu – Farmaceustki fakultet, Katedra za toksikologiju „Akademik Danilo Soldatović“
  • Dragana Javorac Univerzitet u Beogradu – Farmaceustki fakultet, Katedra za toksikologiju „Akademik Danilo Soldatović“
  • Aleksandra Buha Djordjević Univerzitet u Beogradu – Farmaceustki fakultet, Katedra za toksikologiju „Akademik Danilo Soldatović“
  • Marijana Ćurčić Univerzitet u Beogradu – Farmaceustki fakultet, Katedra za toksikologiju „Akademik Danilo Soldatović“
  • Danijela Djukić-Ćosić Univerzitet u Beogradu – Farmaceustki fakultet, Katedra za toksikologiju „Akademik Danilo Soldatović“
  • Andrej Šoštarić Gradski zavod za javno zdravlje
  • Biljana Antonijević Univerzitet u Beogradu – Farmaceustki fakultet, Katedra za toksikologiju „Akademik Danilo Soldatović“
  • Zorica Bulat Univerzitet u Beogradu – Farmaceustki fakultet, Katedra za toksikologiju „Akademik Danilo Soldatović“

Sažetak


PM10 čestice prisutne u prekomernim koncentracijama u zagađenom vazduhu ispoljavaju štetne efekte na respiratorni i kardiovaskularni sistem, dok olovo negativno utiče i na renalni, hematopoetski, endokrini, imunološki, reproduktivni i nervni sistem, naročito kod dece (1). Cilj ovog rada bio je da se proceni izloženost dece PM10 česticama i olovu putem zagađenog vazduha u kritičnim područjima Srbije. Vrednosti prosečnih godišnjih koncentracija PM10 čestica i olova su preuzete iz godišnjih izveštaja Agencije za zaštitu životne sredine, za odabrane merne stanice u gradovima Subotica, Smederevo, Bor, Valjevo i Kraljevo. Kriterijum za izbor područja, odnosno mernih stanica, bio je kvalitet vazduha (prekomerno zagađen vazduh) i blizina mesta gde deca provode značajan deo vremena. Zdravstveni rizik je procenjen metodologijom koju preporučuje Američka agencija za zaštitu životne sredine. Na osnovu vrednosti količnika hazarda (HQ) i indeksa hazarda (HI) rizik se klasifikuje kao prihvatljiv (≤1) ili neprihvatljiv (>1) (2). HQ za PM10 čestice prelazi vrednost 1 u svim razmatranim područjima, ukazujući na neprihvatljiv rizik dok su vrednosti HI za olovo manje od 1 ukazujući na prihvatljiv rizik u svim područjima. Dobijeni rezultati ukazuju na potrebu preduzimanja mera u cilju smanjenja zagađenja vazduha u Republici Srbiji na osnovu izračunatog zdravstvenog rizika od izloženosti suspendovanim česticama i olovu.

Reference

1. ATSDR. Toxicological Profile for Lead. (2020).
2. Ahmad I. Airborne PM10 and lead concentrations at selected traffic junctions in Khyber Pakhtunkhwa, Pakistan: Implications for human health. Atm. Poll. Research 10 (2019); 1320-1325.
Objavljeno
2022/10/18
Broj časopisa
Vol. 72 Br. Suppl. 4 (2022): Arhiv za farmaciju - VIII Kongres farmaceuta Srbije sa međunarodnim učešćem
Rubrika
Poster prezentacije sekcije Toksikologija
Autori koji objavljuju u ovom časopisu pristaju na sledeće uslove:

  1. Autori zadržavaju autorska prava i pružaju časopisu pravo prvog objavljivanja rada i licenciraju ga "Creative Commons Attribution licencom" koja omogućava drugima da dele rad, uz uslov navođenja autorstva i izvornog objavljivanja u ovom časopisu.

  2. Autori mogu izraditi zasebne, ugovorne aranžmane za neekskluzivnu distribuciju članka objavljenog u časopisu (npr. postavljanje u institucionalni repozitorijum ili objavljivanje u knjizi), uz navođenje da je članak izvorno objavljen u ovom časopisu.

  3. Autorima je dozvoljeno i podstiču se da postave objavljeni članak onlajn (npr. u institucionalni repozitorijum ili na svoju internet stranicu) pre ili tokom postupka prijave rukopisa, s obzirom da takav postupak može voditi produktivnoj razmeni ideja i ranijoj i većoj citiranosti objavljenog članka (Vidi Efekti otvorenog pristupa).