ZAŠTITA POVERLJIVE KOMUNIKACIJE IZMEĐU ADVOKATA I KLIJENTA U PRAKSI EVROPSKOG SUDA ZA LJUDSKA PRAVA
Ključne reči:
Evropski sud za ljudska prava, Evropska konvencija o ljudskim pravima, poverljivost, pravo na privatnost (čl. 6), pravo na pravično suđenje (čl. 8), advokat, klijent
Sažetak
Poverljivost komunikacije predstavlja jedno veoma važno ljudsko pravo koje svoj još veći značaj dobija kada se komunikacija vrši između advokata i klijenta. Naime, da bi advokat mogao adekvatno da zastupa svog klijenta potrebno je da klijent bude siguran da informacije koje poveri advokatu neće doći do trećih lica, odnosno da će komunikacija ostati poverljiva. U tom smislu zaštita poverljivosti komunikacije između advokata i klijenta veoma je važna ne samo za zastupanje klijenta u svakom pojedinačnom slučaju, nego i za pravilno funkcionisanje pravnog sistema jedne države. Cilj ovoga rada je da se ustanovi kojim članovima Evropske konvencije se štiti pravo na poverljivu komunikaciju advokata i klijenta, odnosno na koji način se ova komunikacija štiti u praksi Evropskim sudom za ljudska prava. Takođe, u radu je posebno razmatrano da li je moguće propisati meru kojom bi se jedno tako važno pravo kao što je pravo na privilegovanu i poverljivu komunikaciju između advokata i klijenta moglo ograničiti i ako bi moglo pod kojim uslovima.
Reference
1. KNJIGE, ČASOPISI, ČLANCI
- Björgvinsson, D.T. (2011). Lawyer-Client confidentiality Case law of the ECHR, Madrid: FBE
- CCBE (2016) Recommendations on the protection of client confidentiality within the context of surveillance activities, str. 11, dostupno 5.9.2020. na: http://uploads.ordineavvocatimessina.it/downloads/en-ccbe-recommendati1-1463743795.pdf
- Cozzi. A., Sykiotou. A., Rajska. D., Krstić. I., Filatova M.,Katić. N., ... Bourgeois. S., (2016). Uporedni prikaz primene Evropske konvencije o ljudskim pravima na nacionalnom nivou, Beograd: Savet Evrope
- Etinski, R., Đajić, S. (2012). Međunarodno javno pravo, peto izmenjeno i dopunjeno izdanje. Petrovaradin: Futura (Pravni fakultet Novi Sad)
- Gerven, D.V. (2013) Professional Secrecy of Lawyers in Europe, chapter I in book: Professional Secrecy of Lawyers in Europe, Cambridge: Cambridge University Press
- Kilkelly, U. (2003) The right to respect for private and family life A guide to the implementation of Article 8 of the European Convention on Human Rights, preuzeto 31.8.2020. sa https://www.refworld.org/docid/49f17e212.html
- Korff, D. (2008). The Standard Approach under Articles 8-11 ECHR and Article 2 ECHR. London: London Metropolitan University
- Krstić, I., Tanasije, M., (2016). Evropsko pravo ljudskih prava. Beograd: Savet Evrope
- Letsas. G. (2010). Strasbourg’s Interpretive Ethic: Lessons for the International Lawyer, The European Journal of International Law 21(3)
- Mole, N., Harby, C. (2006) The right to a fair trial: A guide to the implementation of Article 6 of the European Convention on Human Rights, preuzeto 31.8.2020. sa https://www.refworld.org/docid/49f180362.html
- Omejec, J. (2014). Konvencija za zaštitu ljudskih prava i temeljnih sloboda u praksi Europskog suda za ljudska prava, Zagreb: Strasbourški acquis, Novi informator
- Spronken. T., Fermon. J. (2008). Protection of Attorney-Client Privilege in Europe. Penn State International Law Review 27( 2), Article 9, 439-440
- Šarin. D. (2015). Pravo na pristup sudu u praksi Europskog suda za ljudska prava. Osjek: Pravni vjesnik: časopis za pravne i društvene znanosti Pravnog fakulteta Sveučilišta J.J. Strossmayera, 31(3-4), 267-296
- Van Dijk, P., Van Hoof, G.J.H. (1998) Theory and Practice of the European Convention on Human Rights. 3rd Edition, the Haue: Kluver Law International
- White, R.C.A., Ovey, C. (2010) The European Convention on Human Rights, Oxford: Oxford University press (fifth edition), str. 325, 326
2. PRESUDE EVROPSKOG SUDA ZA LJUDSKA PRAVA
- Airey v. Ireland (App. no. 6289/73) 9.10.1979.
- Brennan v. United Kingdom, (App. no. 39846/98) 16.10.2001.
- Camenzind v. Switzerland (136/1996/755/954) 16.12.1997.
- Campbell v. United Kingdom, (App. no. 13590/88), 25.3.1992.
- Chauvy and others v. France, (App. no. 64915/01) 29.9.2004.
- Copland v. United Kingdom, (App. no. 62617/00) 3.4.2007.
- De Diego Nafría v. Spain, (App. no. 46833/99) 4.9.2002.
- Erdem v. Germany, (App. no. 38321/97) 5.7.2001.
- Foxley v. United Kingdom (App. no. 33274/96) 20.6.2000.
- Jankauskas v. Lithuania, (App. no. 59304/00) 24.2.2005.
- Klass and others v. Germany, (App. no. 5029/71) 6.9.1978.
- Kopp v. Switzerland, (App. no. 13/1997/797/1000) 25.3.1998.
- Kutić v. Croatia, (App. no. 48778/99) 1.3.2002.
- Lanz v. Austria, (App. no. 24430/94) 31.1.2002.
- Michaud v. France, (App. no. 12323/11) 6.12.2012.
- Modârcă v. Moldova, (App. no. 14437/05) 10.5.2007.
- Moiseyev v. Russia, (App. no. 62936/00) 9.10.2008.
- Niemietz v. Germany, (App. no. 13710/88) 16.12.1992.
- Öcalan v. Turske, (App. no. 46221/99) 12.5.2005.
- Pedersen and Baadsgaard v. Denmark, (App. no. 68693/01) 14.1.2005.
- R.E. v. United Kingdom, (App. no. 62498/11) 27.10.2015.
- Reinprecht v. Austria, (App. no. 67175/01) 15.11.2005.
- S. v. Switzerland, (App. no. 12629/87; 13965/88), 28.11.1991
- Sporrong and Lönnroth v. Sweeden, (App. no. 7151/75; 7152/75 ) 23.9.1982.
- Taylor-Sabori v. United Kingdom, (App. no. 47114/99) 22.10.2002.
- Tyrer v. Ujedinjenog Kraljevstva (App. no. 5856/72), 25.4.1978.
- Zana v. Turky, (App. no. 69/1996/688/880) 25.11.1997
3. PRESUDE SUDA PRAVDE EVROPSKE UNIJE
- AM & S Europe Limited protiv Evropske Komisije Commission of the European Communities (od 18. maja 1982) ECR 1575
4. PRESUDE MEĐUNARODNOG SUDA PRAVDE
- Questions relating to the Seizure and Detention of Certain Documents and Data (Timor Leste v. Australia), Request for the Modification of the Order Indicating Provisional Measures of 3 March 2014, Order of 22 April 2015, I.C.J. Reports 2015, p. 556
5. PRAVNI AKTI
- Council of Europe, European Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms, as amended by Protocols Nos. 11 and 14, Rome, Italy, 1950
- Statut Međunarodnog suda pravde, usvojen zajedno sa Poveljom UN u San Francisku 26 juna 1945 godine, ratifikovan i objavljen u Sl. listu DFJ, br. 69/45
- Björgvinsson, D.T. (2011). Lawyer-Client confidentiality Case law of the ECHR, Madrid: FBE
- CCBE (2016) Recommendations on the protection of client confidentiality within the context of surveillance activities, str. 11, dostupno 5.9.2020. na: http://uploads.ordineavvocatimessina.it/downloads/en-ccbe-recommendati1-1463743795.pdf
- Cozzi. A., Sykiotou. A., Rajska. D., Krstić. I., Filatova M.,Katić. N., ... Bourgeois. S., (2016). Uporedni prikaz primene Evropske konvencije o ljudskim pravima na nacionalnom nivou, Beograd: Savet Evrope
- Etinski, R., Đajić, S. (2012). Međunarodno javno pravo, peto izmenjeno i dopunjeno izdanje. Petrovaradin: Futura (Pravni fakultet Novi Sad)
- Gerven, D.V. (2013) Professional Secrecy of Lawyers in Europe, chapter I in book: Professional Secrecy of Lawyers in Europe, Cambridge: Cambridge University Press
- Kilkelly, U. (2003) The right to respect for private and family life A guide to the implementation of Article 8 of the European Convention on Human Rights, preuzeto 31.8.2020. sa https://www.refworld.org/docid/49f17e212.html
- Korff, D. (2008). The Standard Approach under Articles 8-11 ECHR and Article 2 ECHR. London: London Metropolitan University
- Krstić, I., Tanasije, M., (2016). Evropsko pravo ljudskih prava. Beograd: Savet Evrope
- Letsas. G. (2010). Strasbourg’s Interpretive Ethic: Lessons for the International Lawyer, The European Journal of International Law 21(3)
- Mole, N., Harby, C. (2006) The right to a fair trial: A guide to the implementation of Article 6 of the European Convention on Human Rights, preuzeto 31.8.2020. sa https://www.refworld.org/docid/49f180362.html
- Omejec, J. (2014). Konvencija za zaštitu ljudskih prava i temeljnih sloboda u praksi Europskog suda za ljudska prava, Zagreb: Strasbourški acquis, Novi informator
- Spronken. T., Fermon. J. (2008). Protection of Attorney-Client Privilege in Europe. Penn State International Law Review 27( 2), Article 9, 439-440
- Šarin. D. (2015). Pravo na pristup sudu u praksi Europskog suda za ljudska prava. Osjek: Pravni vjesnik: časopis za pravne i društvene znanosti Pravnog fakulteta Sveučilišta J.J. Strossmayera, 31(3-4), 267-296
- Van Dijk, P., Van Hoof, G.J.H. (1998) Theory and Practice of the European Convention on Human Rights. 3rd Edition, the Haue: Kluver Law International
- White, R.C.A., Ovey, C. (2010) The European Convention on Human Rights, Oxford: Oxford University press (fifth edition), str. 325, 326
2. PRESUDE EVROPSKOG SUDA ZA LJUDSKA PRAVA
- Airey v. Ireland (App. no. 6289/73) 9.10.1979.
- Brennan v. United Kingdom, (App. no. 39846/98) 16.10.2001.
- Camenzind v. Switzerland (136/1996/755/954) 16.12.1997.
- Campbell v. United Kingdom, (App. no. 13590/88), 25.3.1992.
- Chauvy and others v. France, (App. no. 64915/01) 29.9.2004.
- Copland v. United Kingdom, (App. no. 62617/00) 3.4.2007.
- De Diego Nafría v. Spain, (App. no. 46833/99) 4.9.2002.
- Erdem v. Germany, (App. no. 38321/97) 5.7.2001.
- Foxley v. United Kingdom (App. no. 33274/96) 20.6.2000.
- Jankauskas v. Lithuania, (App. no. 59304/00) 24.2.2005.
- Klass and others v. Germany, (App. no. 5029/71) 6.9.1978.
- Kopp v. Switzerland, (App. no. 13/1997/797/1000) 25.3.1998.
- Kutić v. Croatia, (App. no. 48778/99) 1.3.2002.
- Lanz v. Austria, (App. no. 24430/94) 31.1.2002.
- Michaud v. France, (App. no. 12323/11) 6.12.2012.
- Modârcă v. Moldova, (App. no. 14437/05) 10.5.2007.
- Moiseyev v. Russia, (App. no. 62936/00) 9.10.2008.
- Niemietz v. Germany, (App. no. 13710/88) 16.12.1992.
- Öcalan v. Turske, (App. no. 46221/99) 12.5.2005.
- Pedersen and Baadsgaard v. Denmark, (App. no. 68693/01) 14.1.2005.
- R.E. v. United Kingdom, (App. no. 62498/11) 27.10.2015.
- Reinprecht v. Austria, (App. no. 67175/01) 15.11.2005.
- S. v. Switzerland, (App. no. 12629/87; 13965/88), 28.11.1991
- Sporrong and Lönnroth v. Sweeden, (App. no. 7151/75; 7152/75 ) 23.9.1982.
- Taylor-Sabori v. United Kingdom, (App. no. 47114/99) 22.10.2002.
- Tyrer v. Ujedinjenog Kraljevstva (App. no. 5856/72), 25.4.1978.
- Zana v. Turky, (App. no. 69/1996/688/880) 25.11.1997
3. PRESUDE SUDA PRAVDE EVROPSKE UNIJE
- AM & S Europe Limited protiv Evropske Komisije Commission of the European Communities (od 18. maja 1982) ECR 1575
4. PRESUDE MEĐUNARODNOG SUDA PRAVDE
- Questions relating to the Seizure and Detention of Certain Documents and Data (Timor Leste v. Australia), Request for the Modification of the Order Indicating Provisional Measures of 3 March 2014, Order of 22 April 2015, I.C.J. Reports 2015, p. 556
5. PRAVNI AKTI
- Council of Europe, European Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms, as amended by Protocols Nos. 11 and 14, Rome, Italy, 1950
- Statut Međunarodnog suda pravde, usvojen zajedno sa Poveljom UN u San Francisku 26 juna 1945 godine, ratifikovan i objavljen u Sl. listu DFJ, br. 69/45
Objavljeno
2021/08/10
Rubrika
Pregledni rad
Autori koji objavljuju u ovom časopisu pristaju na sledeće uslove:
- Autori zadržavaju autorska prava i pružaju časopisu pravo prvog objavljivanja rada i licenciraju ga "Creative Commons Attribution licencom" koja omogućava drugima da dele rad, uz uslov navođenja autorstva i izvornog objavljivanja u ovom časopisu.
- Autori mogu izraditi zasebne, ugovorne aranžmane za neekskluzivnu distribuciju članka objavljenog u časopisu (npr. postavljanje u institucionalni repozitorijum ili objavljivanje u knjizi), uz navođenje da je članak izvorno objavljen u ovom časopisu.
- Autorima je dozvoljeno da postave objavljeni članak onlajn (npr. u institucionalni repozitorijum ili na svoju internet stranicu) pre ili tokom postupka prijave rukopisa, s obzirom da takav postupak može voditi produktivnoj razmeni ideja i ranijoj i većoj citiranosti objavljenog članka.