ULOGA USTANOVA ZA IZVRŠENJE KRIVIČNIH SANKCIJA U ZAŠTITI ŽIVOTNE SREDINE
Ključne reči:
ozelenjavanje, ekologija, izvršenje krivičnih sankcija, osuđena lica, resocijalizacija
Sažetak
Ozelenjavanjem ustanova za izvršenje krivičnih sankcija već decenijama se doprinosi humanizaciji uslova života i rada kako lica lišenih slobode, tako i zaposlenih u zavodima širom sveta. Učestvovanje osuđenih lica u različitim programima vezanim za ozelenjavanje zavoda, ali i prostora izvan njih, poput sadnje drveća, cveća, voća i povrća višestruko je korisno i ima nekoliko aspekata. Ono se može posmatrati kao vid radnog angažovanja osuđenih lica, ali i kao deo njihovog obrazovanja, budući da osuđena lica na taj način stiču znanja, veštine i potvrdu o posedovanju istih, što im olakšava zapošljavanje nakon izdržane kazne. Ozelenjavanje ustanova za izvršenje krivičnih sankcija pogoduje i psiho-fizičkom boljitku osuđenih lica, njihovoj uspešnijoj resocijalizaciji i lakšem podnošenju zatvorskih deprivacija. Istovremeno, ozelenjavanjem se pospešuje i promoviše ispravan odnos prema životnoj sredini u smislu njenog očuvanja, održivog korišćenja i unapređivanja. Imajući u vidu aktuelne ekološke izazove, čini se opravdanim da se zaštita životne sredine postavi kao jedan od prioriteta javnih politika, te da se i ustanove za izvršenje krivičnih sankcija uključe, odnosno nastave sa uključivanjem u različite ekološke projekte. U skladu sa tim, autor u ovom radu analizira teorijske, pravne i praktične aspekte ozelenjavanja ustanova za izvršenje krivičnih sankcija, sagledavajući njihovo ozelenjavanje kao polje preplitanja penologije i ekologije i prostor za sprovođenje inovativnih programa resocijalizacije.
Reference
-Aslan, L. (2016) A Qualitative Evaluation of the Phoenix Futures Recovery Through Nature Program: A Therapeutic Intervention for Substance Misuse. Journal of Groups in Addiction & Recovery, 11(2), 93-108. https://doi.org/10.1080/1556035X.2015.1110741
-Batrićević, A. (2011) Zaštitnik građana i poštovanje prava zatvorenika u Republici Srbiji. Branič, 124(1-2), 135-156.
-Batrićević, A. (2013) Ekološka krivična dela - zločini bez žrtve? Temida, 1(16), 113-132.
-Batrićević, A. (2014) Nepreduzimanje mera zaštite životne sredine u Srbiji : pojam, značaj i državna reakcija. U: Kron, L. (Ur.) Prestup i kazna : de lege lata et de lege ferenda. Beograd: Institut za kriminološka i sociološka istraživanja, 219-235.
-Batrićević, A., Ilijić, Lj. (2014) Health Care of Prisoners as a Crime Prevention Factor: General Standards and Conditions in Serbia. In: Thematic Conference Proceedings of International Significance. Vol. 1 - International Scientific Conference "Archibald Reiss Days". Beograd: Kriminalističko-policijska akademija, 441-450.
-Ellis, R. (2021) Prisons as porous institutions. Theory and Society, 50(2), 175–199. https://doi.org/10.1007/s11186-020-09426-w
-Frumkin, H., Bratman, G.N., Breslow, S.J., Cochran, B., Kahn Jr, P.H., Lawler, J.J., Levin, P.S., Tandon, P.S., Varanasi, U., Wolf, K.L., Wood, S.A. (2017) Nature contact and human health: A research agenda. Environmental Health Perspectives, 125(7) https://doi.org/10.1289/EHP1663
-Gillespie, W. (2005) A multilevel model of drug abuse inside prison. The Prison Journal, 85(2), 223-246.
-Hartig, T., van den Berg, A.E., Hagerhall, C. M., Tomalak, M., Bauer, N., Hansmann, R., Ojala, A., Syngollitou, E., Carrus, G., van Herzele, A., Bell, S., Camilleri Podesta, M.T., Waaseth, G. (2010) Health Benefits of Nature Experience: Psychological, Social and Cultural Processes. U: Nilsson, K., Sangster, m., Gallis, C., Hartig, T., de Vries, S., Seeland, K., Schipperijn, J. (ur.) Forests, Trees and Human Health. Springer, 127-168. http://dx.doi.org/10.1007/978-90-481-9806-1_5
-Ilijić, Lj. (2014) Osuđeni i deprivacije. Beograd: Institut za kriminološka i sociološka istraživanja.
-Jewkes, Y., Moran, D. (2015) The paradox of the ‘green’ prison: Sustaining the environment or sustaining the penal complex? Theoretical Criminology, 19(4), 451–469. https://doi.org/10.1177/1362480615576270
-Kljajević, S. (2017) Istraživanja zloupotrebe droga i tretman zavisnosti u penitensijernim ustanovama. Specijalna edukacija i rehabilitacija, 16(2), 223-252. https://doi.org/10.5937/specedreh16-13040
-Lilić, S. (2010) Ekološko pravo. Beograd: Pravni fakultet Univerziteta u Beogradu.
-Lindemuth, A. (2007) Designing Therapeutic Environments for Inmates and Prison Staff in the US: Precedents and Contemporary Applications. Journal of Mediterranean Ecology, 8(1), str. 87-97.
-Moore, E. O. (1981). A prison environment’s effect on health care service demands. Journal of Environmental Systems, 11(1), 17-34.
-Moran, D. (2019a) How the prison environment can support recovery. Prison Service Journal, (242), 44-49.
-Moran D. (2019b) Back to nature? Attention restoration theory and the restorative effects of nature contact in prison. Health Place, 57, 35-43. https://doi.org/10.1016/j.healthplace
-Moran, D., Turner, J. (2019) Turning over a new leaf: The health-enabling capacities of nature contact in prison. Social Science & Medicine, 231, 62-69, https://doi.org/10.1016/j.socscimed.2018.05.032
-Nenadić, S. (2022) Pretpostavka nevinosti i dostojanstvo ličnosti. Studia Iuridica Montenegrina, 4(1), 25-41.
-Nikolić, Z. (2005) Penološka andragogija sa metodikom prevaspitanja. Beograd: Institut za kriminološka i sociološka istraživanja.
-Nikolić, Z., Kron, L. (2011) Totalne ustanove i deprivacije: knjiga o čoveku u nevolji. Beograd: Beograd: Institut za kriminološka i sociološka istraživanja.
-Papović, J. (2012) Evropska zatvorska pravila - segment zaštite ljudskih prava u evropskom pravnom prostoru. Zbornik radova Pravnog fakulteta u Nišu, 62, 605-617.
-Paunović, M., Krivokapić, B., Krstić, I. (2007) Osnovi međunarodnih ljudskih prava. Beograd: Megatrend univerzitet.
-Pavićević, O., Ilijić, Lj., Batrićević, A. (2020) Susret društvenog i biološkog ozelenjavanje zatvorskih zajednica. Beograd: Institut za kriminološka i sociološka istraživanja.
-Pavlović, Z. (2022) Svest građana o značaju zaštite životne sredine i prevencija krivičnih dela protiv životne sredine. Glasnik Advokatske komore Vojvodine, 94(4), 1214-1228. https://doi.org/10.5937/gakv94-41382
-Popov, D. (2013) Načela zaštite životne sredine u dokumentima Ujedinjenih nacija, Evropske unije i Zakona o zaštiti životne sredine Republike Srbije. Zbornik radova Pravnog fakulteta, Novi Sad, 47(2), 131-146.
-Pravilnik o kućnom redu kazneno-popravnih zavoda i okružnih zatvora, Službeni glasnik Republike Srbije, br. 110/2014 i 79/2016.
-Recommendation R(87)3 of The Committee of Ministers to Member States on The European Prison Rules (Adopted by the Committee of Ministers on 12 February 1987 dostupno na: https://rm.coe.int/16804f856c, stranici pristupljeno 25.08.2023.
-Recommendation Rec(2006)2-rev of the Committee of Ministers to member States on the European Prison Rules, Adopted by the Committee of Ministers on 11 January 2006, at the 952nd meeting of the Ministers' Deputies and revised and amended by the Committee of Ministers on 1 July 2020 at the 1380th meeting of the Ministers' Deputies, dostupno na: https://rm.coe.int/09000016809ee581, stranici pristupljeno 25.08.2023.
-Recommendation Rec(2006)2-rev of the Committee of Ministers to member States on the European Prison Rules (Adopted by the Committee of Ministers on 11 January 2006, at the 952nd meeting of the Ministers' Deputies and revised and amended by the Committee of Ministers on 1 July 2020 at the 1380th meeting of the Ministers' Deputies), dostupno na: https://search.coe.int/cm/Pages/result_details.aspx?ObjectId=09000016809ee581, stranici pristupljeno 25.08.2023.
-Sandifer, P.A., Sutton-Grier, A.E., Ward, B.P. (2015) Exploring connections among nature, biodiversity, ecosystem services, and human health and well-being: Opportunities to enhance health and biodiversity conservation. Ecosystem Services, 12, 1-15, https://doi.org/10.1016/j.ecoser.2014.12.007
-Slavnić, L., Majhenšek, K. (2011) Pravo na zdravlje u kontekstu prava na zdravu životnu sredinu. Pravo - teorija i praksa, 28(10-12), 1-26.
-Soković, S. (2006) Sprečavanje torture u izvršenju krivičnih sankcija - relevantni međunarodni pravni standardi. Specijalna edukacija i rehabilitacija, 1(1-2), 173-189.
-Spafford, A. (1991) The Prison Landscape and the Captive Audience: Is Nature Necessity or Amenity? Landscape Architecture, University of Illinois, Urbana- Champaign.
-Stevanović, Z. (2012) Zatvorski sistemi u svetu. Beograd: Institut za kriminološka i sociološka istraživanja.
-The United Nations Standard Minimum Rules for the Treatment of Prisoners (the Nelson Mandela Rules), UNODC, dostupno na: https://www.unodc.org/documents/justice-and-prison-reform/Nelson_Mandela_Rules-E-ebook.pdf, stranici pristupljeno 25.08.2023.
-Tintor, Lj. (2022) Pravo na čistu i zdravu životnu sredinu – dometi i ograničenja ljudskog prava u nastajanju. Harmonius, 11, 313-334.
-Ustav Republike Srbije, Službeni glasnik Republike Srbije, br. 98/2006 i 115/2021.
-West, M. (1986) Landscape Views and Stress Response in the Prison Environment (MA Thesis). Seattle: University of Washington.
-Zakon o ratifikaciji Međunarodnog pakta o građanskim i političkim pravima, Službeni list SFRJ, br. 7/1971.
-Zakon o ratifikaciji Konvencije protiv torture i drugih surovih, neljudskih ili ponižavajućih kazni ili postupaka, Službeni list SFRJ – Međunarodni ugovori, br. 9/1991.
-Zakon o ratifikaciji Evropske konvencije za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda, izmenjene u skladu sa Protokolom br. 11, Protokola uz Konvenciju za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda, Protokola br. 4 uz Konvenciju za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda kojim se obezbeđuju izvesna prava i slobode koji nisu uključeni u Konvenciju i prvi Protokol uz nju, Protokola br. 6 uz Konvenciju za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda o ukidanju smrtne kazne, Protokola br. 7 uz Konvenciju za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda, Protokola br. 12 uz Konvenciju za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda i Protokola br. 13 uz Konvenciju za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda o ukidanju smrtne kazne u svim okolnostima, Službeni list list Srbije i Crne Gore - Međunarodni ugovori, br. 9/2003, 5/2005 i 7/2005 i Službeni glasnik Republike Srbije - Međunarodni ugovori, br. 12/2010 i 10/2015.
-Zakon o ratifikaciji Konvencije o sprečavanju mučenja i nečovečnih ili ponižavajućih postupaka i kažnjavanja, izmenjene i dopunjene Protokolom 1 i Protokolom 2 uz Konvenciju, Službeni list list Srbije i Crne Gore - Međunarodni ugovori, br. 9/2003.
-Zakon o ratifikaciji Opcionog protokola uz Konvenciju protiv torture i drugih surovih, neljudskih ili ponižavajućih kazni ili postupaka, Službeni list Srbije i Crne Gore – Međunarodni ugovori, br. 16/2005 i 2/2006 i Službeni glasnik Republike Srbije – Međunarodni ugovori, br. 7/2011.
-Zakon o izvršenju krivičnih sankcija, Službeni glasnik Republike Srbije, br. 55/2014 i 35/2019.
-Zakon o zaštitniku građana, Službeni glasnik Republike Srbije, br. 105/2021.
-Zakon o zaštiti životne sredine, Službeni glasnik Republike Srbije, br. 135/2004, 36/2009, 36/2009, 72/2009, 43/2011, 14/2016, 76/2018, 95/2018 i 95/2018.
-Jovanić, G., Petrović, V. (2020) Neusaglašenost kriminalne etiologije i penalnog tretmana osuđenih zavisnika od droga. Zbornik rezimea - stručno-naučna konferencija sa međunarodnim učešćem “Dani defektologa Srbije”, Beograd, 20-23.2.2020. Beograd: Društvo defektologa Srbije.
-Batrićević, A. (2011) Zaštitnik građana i poštovanje prava zatvorenika u Republici Srbiji. Branič, 124(1-2), 135-156.
-Batrićević, A. (2013) Ekološka krivična dela - zločini bez žrtve? Temida, 1(16), 113-132.
-Batrićević, A. (2014) Nepreduzimanje mera zaštite životne sredine u Srbiji : pojam, značaj i državna reakcija. U: Kron, L. (Ur.) Prestup i kazna : de lege lata et de lege ferenda. Beograd: Institut za kriminološka i sociološka istraživanja, 219-235.
-Batrićević, A., Ilijić, Lj. (2014) Health Care of Prisoners as a Crime Prevention Factor: General Standards and Conditions in Serbia. In: Thematic Conference Proceedings of International Significance. Vol. 1 - International Scientific Conference "Archibald Reiss Days". Beograd: Kriminalističko-policijska akademija, 441-450.
-Ellis, R. (2021) Prisons as porous institutions. Theory and Society, 50(2), 175–199. https://doi.org/10.1007/s11186-020-09426-w
-Frumkin, H., Bratman, G.N., Breslow, S.J., Cochran, B., Kahn Jr, P.H., Lawler, J.J., Levin, P.S., Tandon, P.S., Varanasi, U., Wolf, K.L., Wood, S.A. (2017) Nature contact and human health: A research agenda. Environmental Health Perspectives, 125(7) https://doi.org/10.1289/EHP1663
-Gillespie, W. (2005) A multilevel model of drug abuse inside prison. The Prison Journal, 85(2), 223-246.
-Hartig, T., van den Berg, A.E., Hagerhall, C. M., Tomalak, M., Bauer, N., Hansmann, R., Ojala, A., Syngollitou, E., Carrus, G., van Herzele, A., Bell, S., Camilleri Podesta, M.T., Waaseth, G. (2010) Health Benefits of Nature Experience: Psychological, Social and Cultural Processes. U: Nilsson, K., Sangster, m., Gallis, C., Hartig, T., de Vries, S., Seeland, K., Schipperijn, J. (ur.) Forests, Trees and Human Health. Springer, 127-168. http://dx.doi.org/10.1007/978-90-481-9806-1_5
-Ilijić, Lj. (2014) Osuđeni i deprivacije. Beograd: Institut za kriminološka i sociološka istraživanja.
-Jewkes, Y., Moran, D. (2015) The paradox of the ‘green’ prison: Sustaining the environment or sustaining the penal complex? Theoretical Criminology, 19(4), 451–469. https://doi.org/10.1177/1362480615576270
-Kljajević, S. (2017) Istraživanja zloupotrebe droga i tretman zavisnosti u penitensijernim ustanovama. Specijalna edukacija i rehabilitacija, 16(2), 223-252. https://doi.org/10.5937/specedreh16-13040
-Lilić, S. (2010) Ekološko pravo. Beograd: Pravni fakultet Univerziteta u Beogradu.
-Lindemuth, A. (2007) Designing Therapeutic Environments for Inmates and Prison Staff in the US: Precedents and Contemporary Applications. Journal of Mediterranean Ecology, 8(1), str. 87-97.
-Moore, E. O. (1981). A prison environment’s effect on health care service demands. Journal of Environmental Systems, 11(1), 17-34.
-Moran, D. (2019a) How the prison environment can support recovery. Prison Service Journal, (242), 44-49.
-Moran D. (2019b) Back to nature? Attention restoration theory and the restorative effects of nature contact in prison. Health Place, 57, 35-43. https://doi.org/10.1016/j.healthplace
-Moran, D., Turner, J. (2019) Turning over a new leaf: The health-enabling capacities of nature contact in prison. Social Science & Medicine, 231, 62-69, https://doi.org/10.1016/j.socscimed.2018.05.032
-Nenadić, S. (2022) Pretpostavka nevinosti i dostojanstvo ličnosti. Studia Iuridica Montenegrina, 4(1), 25-41.
-Nikolić, Z. (2005) Penološka andragogija sa metodikom prevaspitanja. Beograd: Institut za kriminološka i sociološka istraživanja.
-Nikolić, Z., Kron, L. (2011) Totalne ustanove i deprivacije: knjiga o čoveku u nevolji. Beograd: Beograd: Institut za kriminološka i sociološka istraživanja.
-Papović, J. (2012) Evropska zatvorska pravila - segment zaštite ljudskih prava u evropskom pravnom prostoru. Zbornik radova Pravnog fakulteta u Nišu, 62, 605-617.
-Paunović, M., Krivokapić, B., Krstić, I. (2007) Osnovi međunarodnih ljudskih prava. Beograd: Megatrend univerzitet.
-Pavićević, O., Ilijić, Lj., Batrićević, A. (2020) Susret društvenog i biološkog ozelenjavanje zatvorskih zajednica. Beograd: Institut za kriminološka i sociološka istraživanja.
-Pavlović, Z. (2022) Svest građana o značaju zaštite životne sredine i prevencija krivičnih dela protiv životne sredine. Glasnik Advokatske komore Vojvodine, 94(4), 1214-1228. https://doi.org/10.5937/gakv94-41382
-Popov, D. (2013) Načela zaštite životne sredine u dokumentima Ujedinjenih nacija, Evropske unije i Zakona o zaštiti životne sredine Republike Srbije. Zbornik radova Pravnog fakulteta, Novi Sad, 47(2), 131-146.
-Pravilnik o kućnom redu kazneno-popravnih zavoda i okružnih zatvora, Službeni glasnik Republike Srbije, br. 110/2014 i 79/2016.
-Recommendation R(87)3 of The Committee of Ministers to Member States on The European Prison Rules (Adopted by the Committee of Ministers on 12 February 1987 dostupno na: https://rm.coe.int/16804f856c, stranici pristupljeno 25.08.2023.
-Recommendation Rec(2006)2-rev of the Committee of Ministers to member States on the European Prison Rules, Adopted by the Committee of Ministers on 11 January 2006, at the 952nd meeting of the Ministers' Deputies and revised and amended by the Committee of Ministers on 1 July 2020 at the 1380th meeting of the Ministers' Deputies, dostupno na: https://rm.coe.int/09000016809ee581, stranici pristupljeno 25.08.2023.
-Recommendation Rec(2006)2-rev of the Committee of Ministers to member States on the European Prison Rules (Adopted by the Committee of Ministers on 11 January 2006, at the 952nd meeting of the Ministers' Deputies and revised and amended by the Committee of Ministers on 1 July 2020 at the 1380th meeting of the Ministers' Deputies), dostupno na: https://search.coe.int/cm/Pages/result_details.aspx?ObjectId=09000016809ee581, stranici pristupljeno 25.08.2023.
-Sandifer, P.A., Sutton-Grier, A.E., Ward, B.P. (2015) Exploring connections among nature, biodiversity, ecosystem services, and human health and well-being: Opportunities to enhance health and biodiversity conservation. Ecosystem Services, 12, 1-15, https://doi.org/10.1016/j.ecoser.2014.12.007
-Slavnić, L., Majhenšek, K. (2011) Pravo na zdravlje u kontekstu prava na zdravu životnu sredinu. Pravo - teorija i praksa, 28(10-12), 1-26.
-Soković, S. (2006) Sprečavanje torture u izvršenju krivičnih sankcija - relevantni međunarodni pravni standardi. Specijalna edukacija i rehabilitacija, 1(1-2), 173-189.
-Spafford, A. (1991) The Prison Landscape and the Captive Audience: Is Nature Necessity or Amenity? Landscape Architecture, University of Illinois, Urbana- Champaign.
-Stevanović, Z. (2012) Zatvorski sistemi u svetu. Beograd: Institut za kriminološka i sociološka istraživanja.
-The United Nations Standard Minimum Rules for the Treatment of Prisoners (the Nelson Mandela Rules), UNODC, dostupno na: https://www.unodc.org/documents/justice-and-prison-reform/Nelson_Mandela_Rules-E-ebook.pdf, stranici pristupljeno 25.08.2023.
-Tintor, Lj. (2022) Pravo na čistu i zdravu životnu sredinu – dometi i ograničenja ljudskog prava u nastajanju. Harmonius, 11, 313-334.
-Ustav Republike Srbije, Službeni glasnik Republike Srbije, br. 98/2006 i 115/2021.
-West, M. (1986) Landscape Views and Stress Response in the Prison Environment (MA Thesis). Seattle: University of Washington.
-Zakon o ratifikaciji Međunarodnog pakta o građanskim i političkim pravima, Službeni list SFRJ, br. 7/1971.
-Zakon o ratifikaciji Konvencije protiv torture i drugih surovih, neljudskih ili ponižavajućih kazni ili postupaka, Službeni list SFRJ – Međunarodni ugovori, br. 9/1991.
-Zakon o ratifikaciji Evropske konvencije za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda, izmenjene u skladu sa Protokolom br. 11, Protokola uz Konvenciju za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda, Protokola br. 4 uz Konvenciju za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda kojim se obezbeđuju izvesna prava i slobode koji nisu uključeni u Konvenciju i prvi Protokol uz nju, Protokola br. 6 uz Konvenciju za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda o ukidanju smrtne kazne, Protokola br. 7 uz Konvenciju za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda, Protokola br. 12 uz Konvenciju za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda i Protokola br. 13 uz Konvenciju za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda o ukidanju smrtne kazne u svim okolnostima, Službeni list list Srbije i Crne Gore - Međunarodni ugovori, br. 9/2003, 5/2005 i 7/2005 i Službeni glasnik Republike Srbije - Međunarodni ugovori, br. 12/2010 i 10/2015.
-Zakon o ratifikaciji Konvencije o sprečavanju mučenja i nečovečnih ili ponižavajućih postupaka i kažnjavanja, izmenjene i dopunjene Protokolom 1 i Protokolom 2 uz Konvenciju, Službeni list list Srbije i Crne Gore - Međunarodni ugovori, br. 9/2003.
-Zakon o ratifikaciji Opcionog protokola uz Konvenciju protiv torture i drugih surovih, neljudskih ili ponižavajućih kazni ili postupaka, Službeni list Srbije i Crne Gore – Međunarodni ugovori, br. 16/2005 i 2/2006 i Službeni glasnik Republike Srbije – Međunarodni ugovori, br. 7/2011.
-Zakon o izvršenju krivičnih sankcija, Službeni glasnik Republike Srbije, br. 55/2014 i 35/2019.
-Zakon o zaštitniku građana, Službeni glasnik Republike Srbije, br. 105/2021.
-Zakon o zaštiti životne sredine, Službeni glasnik Republike Srbije, br. 135/2004, 36/2009, 36/2009, 72/2009, 43/2011, 14/2016, 76/2018, 95/2018 i 95/2018.
-Jovanić, G., Petrović, V. (2020) Neusaglašenost kriminalne etiologije i penalnog tretmana osuđenih zavisnika od droga. Zbornik rezimea - stručno-naučna konferencija sa međunarodnim učešćem “Dani defektologa Srbije”, Beograd, 20-23.2.2020. Beograd: Društvo defektologa Srbije.
Objavljeno
2025/04/09
Rubrika
Originalni naučni rad
Autori koji objavljuju u ovom časopisu pristaju na sledeće uslove:
- Autori zadržavaju autorska prava i pružaju časopisu pravo prvog objavljivanja rada i licenciraju ga "Creative Commons Attribution licencom" koja omogućava drugima da dele rad, uz uslov navođenja autorstva i izvornog objavljivanja u ovom časopisu.
- Autori mogu izraditi zasebne, ugovorne aranžmane za neekskluzivnu distribuciju članka objavljenog u časopisu (npr. postavljanje u institucionalni repozitorijum ili objavljivanje u knjizi), uz navođenje da je članak izvorno objavljen u ovom časopisu.
- Autorima je dozvoljeno da postave objavljeni članak onlajn (npr. u institucionalni repozitorijum ili na svoju internet stranicu) pre ili tokom postupka prijave rukopisa, s obzirom da takav postupak može voditi produktivnoj razmeni ideja i ranijoj i većoj citiranosti objavljenog članka.