UTICAJ VREMENSKIH USLOVA, TIPA ZEMLJIŠTA I GUSTINE SETVE NA PRODUKTIVNOST KUKURUZA

Ljubiša R. Živanović; Jelena Golijan-Pantović; Dragan R. Stojković; Ljubiša D. Kolarić; Jela N. Ikanović; Stefan M. Kolašinac

Ljubiša R. Živanović Univerzitet u Beogradu, Poljoprivredni fakultet, Institut za ratarstvo i povrtarstvo, Katedra za ratarstvo i povrtarstvo, Beograd-Zemun, Srbija https://orcid.org/0000-0001-5613-1470
Jelena Golijan-Pantović Poljioprivredni fakultet, Nemanjina 6, 11000 Beograd. Katedra za genetiku, oplemenjivanje biljaka i semenarstvo
Dragan R. Stojković Agrosava DOO, Beograd, Srbija
Ljubiša D. Kolarić Univerzitet u Beogradu, Poljoprivredni fakultet, Institut za ratarstvo i povrtarstvo, Katedra za ratarstvo i povrtarstvo, Beograd-Zemun, Srbija https://orcid.org/0000-0002-3023-5105
Jela N. Ikanović Univerzitet u Beogradu, Poljoprivredni fakultet, Institut za ratarstvo i povrtarstvo, Katedra za ratarstvo i povrtarstvo, Beograd-Zemun, Srbija https://orcid.org/0000-0001-5120-7085
Stefan M. Kolašinac Univerzitet u Beogradu, Poljoprivredni fakultet, Institut za ratarstvo i povrtarstvo, Katedra za agrobotaniku, Beograd-Zemun, Srbija

Ključne reči: kukuruz, zemljište, setva, produktivnost, prinos zrna

Sažetak

Visoki prinosi kukuruza mogu se ostvariti samo na plodnim, rastresitim i dobro propusnim zemljištima. Takođe, dosadašnja istraživanja ukazuju da noviji tipovi hibrida kukuruza povoljno reaguju na povećanje gustine useva. Cilj ovog rada bio je da se prouči uticaj meteoroloških uslova tokom vegetacionog perioda, tipa zemljišta i gustine setve na dužinu klipa, broj redova zrna na klipu, broj sterilnih biljaka, prinos zrna i sadržaj vode u zrnu hibrida kukuruza AS 6E02 (FAO 620). Ispitivanja su obavljena tokom 2017. i 2018. godine putem poljskih mikroogleda u agroekološkim uslovima Vranja metodom razdeljenih parcela (split plot) u četiri ponavljanja na zemljištima tipa gajnjača, smonica i aluvijum. Površina obračunske parcelice za prinos zrna iznosila je 8,4 m². Primenjena agrotehnika na ogledima bila je standardna, kao za redovnu proizvodnju kukuruza. Godine u kojima su obavljena istraživanja razlikovale su se u pogledu meteoroloških uslova, količine i rasporeda padavina. U proseku za tipove zemljišta i godine, najmanja dužina klipa (17,6 cm) izmerena je u najređoj setvi. Broj redova zrna nije značajno varirao u zavisnosti od gustine setve. U dvogodišnjem proseku, na prinos zrna jači uticaj je ispoljio tip zemljišta u odnosu na gustinu setve. U proseku za tipove zemljišta i godine, najmanji procenat sterilnih biljaka (1,90%) konstatovan je pri najgušćoj setvi (75.187 semena po ha). U 2018. godini izmeren je veći sadržaj vode u zrnu za 8,5 indeksnih poena u odnosu na 2017. godinu.

Biografije autora

Ljubiša R. Živanović, Univerzitet u Beogradu, Poljoprivredni fakultet, Institut za ratarstvo i povrtarstvo, Katedra za ratarstvo i povrtarstvo, Beograd-Zemun, Srbija

redovni profesor

Ljubiša D. Kolarić, Univerzitet u Beogradu, Poljoprivredni fakultet, Institut za ratarstvo i povrtarstvo, Katedra za ratarstvo i povrtarstvo, Beograd-Zemun, Srbija

vanredni profesor

Reference

Andrade, F. H., Cirilo, A. G., Uhart, S. A. & Otegui, M. E. (1996). Ecofisiologia del cultivo de maíz. Editorial la Barrosa and DekalbPress, Buenos Aires, Argentina, 292.
Čamdžija, Z., Filipović, M., Stevanović, M., Mladenović Drinić, S., Vančetović, J. & Babić, M. (2012). Prnos i komonente prinosa komercijalnih ZP hibrida kukuruza različitih grupa zrenja. Selekcija i semenarstvo, 18 (1), 41-48.
Farnham, D. E. (2001). Row spacing, plant density and hybrid effects on corn grain yield and moissture. Agronomy Journal, 93, 1049-1053.
Jaramaz, M. (2015). Uticaj gustine useva na prinos i kvalitet zrna kukuruza u uslovima navodnjavanja i prirodnog vodnog režima. Doktorska disertacija. Univerzitet u Beogradu, Poljoprivredni fakultet.
Jevtić, S. (1986). Kukuruz. Naučna knjiga, Beograd.
Mukhtar, T., Arif, M., Hussain, S., Atif, M., Rehman, S. & Hussain, K (2012). Yield and yield components of maize as influenced by plant spacing. Journal of Agricultural Research, 50 (1), 59-69.
Republički zavod za statistiku R. Srbije (2023). https://publikacije.stat.gov.rs/G2023/Pdf/G20232056.pdf Acess: 9.11.2023.
Savković, N. (2016). Variranje uroda zrna i parametara klipa kukuruza (Zea Mays L.) u različitim tretmanima navodnjavanja. Diplomski rad. Sveučilište Jospia Jurja Strossmayera u Osijeku. Poljoprivredni fakultet u Osijeku.
Spasić, M., Glamočlija, Đ., Đurić, N., Maksimović, J. & Mihajlović, B. (2018). Morfološke i proizvodne osobine različitih genotipova kukuruza. Radovi sa XXXII savetovanja agronoma, veterinara, tehnologa i agroekonomista, 24 (1-2), 41-48.
Stamp, P., Chowchong, S., Menzi, M., Weingartner, U. & Käser, O. (2000). Increase in the yield of cytoplasmic male sterile maize revisited. Crop Science, 40, 1586- 1587.
Videnović, Ž., Jovanović, Ž. & Cvijanović, G. (2004). Agrotehnika ZP hibrida kukuruza. Institut za kukuruz „Zemun Polje“, Beograd – Zemun.
Weingartner, U., Prest, T.J., Camp, K.-H. & Stamp, P. (2002). The plus-hybrid system: a method to increase grain yield by combined cytoplasmic male sterility and xenia. Maydica, 47, 127-134.
Živanović (2012). Uticaj tipa zemljišta i količine azota na produktivnost hibrida kukuruza različitih FAO grupa zrenja. Doktorska disertacija. Univerzitet u Beogradu, Poljoprivredni fakultet.
Živanović, Lj., Golijan, J., Šarčević-Todosijević, Lj., Ikanović, J., Kolarić, Lj. & Popović, V. (2019). Prinos zrna kukuruza u zavisnosti od tipa zemljišta, količine azota i hibrida. Druga naučna konferencija sa međunarodnim učešćem - “Selo i poljoprivreda,” - 27.septembar 2019., Bijeljina, Republika Srpska, Bosna i Hercegovina, pp. 112-123.