EFEKAT HIPERBARIČNE OKSIGENOTERAPIJE NA KVALITET ŽIVOTA I STANJE MIKROCIRKULACIJE KOD BOLESNIKA SA SISTEMSKOM SKLEROZOM
Sažetak
Uvod: Sistemska skleroza (SSc) je retka, hronična, progresivna, teška bolest nepoznate etiologije koja se karakteriše oštećenjem mikrocirkulacije. Efekat hiperbarične oksigenoterapije (HBOT) ogleda se u efikasnosti čistog kiseonika pod pritiskom većim od atmosferskog i jedna je od glavnih indikacija za primenu kod stanja narušene mikrocirkulacije.
Cilj: Cilj našeg rada je bio da se ispita efekat HBOT na kvalitet života i stanje mikrocirkulacije kod bolesnika sa SSc.
Materijal i metode: Ispitivanje predstavlja retrospektivnu studiju kojom je obuhvaćeno 18 pacijenata ženskog pola sa SSc. Svi pacijenti su popunili Upitnik za procenu zdravstvenog stanja (engl. Health Assessement Questionnaire, HAQ), Upitnik za sistemsku sklerozu (Systemic Sclerosis Questionnaire, SySQ) i Upitnik za ocenu težine bolesti i funkcijske sposobnosti (TIFS) i svima su uzete osnovne laboratorijske analize, kao i totalna anti-nuklearna antitela (ANA), anti-centromerna antitela (ACA) i anti-topoizomeraza-1 antitela (Anti-Scl-70). Urađeni su Rodnanov kožni indeks, kapilaroskopija, spirometrija sa difuzijom i uzete su vrednosti forsiranog vitalnog kapaciteta (FVC) i difuzionog kapaciteta pluća za ugljen-monoksid (DLco).
Rezultati: Vrednosti FVC su bile 96,61 ± 13,44 (78 - 122) pre odlaska, da bi posle izlaska iz barokomore iznosile 115,94 ± 16,69 (82 - 135). Vrednosti DLco su pre odlaska bile 73,61 ± 6,63, da bi posle odlaska rezultati bili 87,33 ± 9,30. Anti-nukleusna antitela su bila pozitivna kod 38,9%, ACA kod 22,2%, a Anti-Scl-70 kod 16,7%. Srednja vrednost sedimentacije iznosila je 20,5 (4 - 42) pre odlaska u barokomoru, da bi nakon izlaska bila 12 (3 - 27).
Zaključak: Naše istraživanje je pokazalo da HBOT ima značajan efekat kod bolesnika sa SSc, ali su potrebna dalja istraživanja kako bi se utvrdio tačan efekat HBOT na ovu bolest.
Reference
Clunie GP, Ralston SH. Rheumatology and bone disease. In: Ralston S, Penman I, Strachan M, Hobson R, editors. Davidson’s principles and practice of medicine. 23rd ed. Edinburgh: Elsevier; 2018. p. 1037-8.
Dekleva N. Opšte poglavlje o terapiji. In: Dekleva N, editor. Hiperbarična medicina. 1st ed. Nikšić: Lapčević Užice; 1997. p. 96.
Arnett FC, Edworthy SM, Bloch DA, McShane DJ, Fries JF, Cooper NS, et al. The American Rheumatism Association 1987 revised criteria for the classification of rheumatoid arthritis. Arthritis Rheum. 1988;31 (3):315-24.
Ostojić P. Ocena težine bolesti i funkcijske sposobnosti bolesnika sa sistemskom sklerozom [M. S. thesis]. Univerzitet u Beogradu, Medicinski fakultet; 2003.
Ruof J, Bruhlmann P, Michel BA, Stucki G. Development and validation of a self-administered systemic sclerosis questionnaire (SySQ). Rheumatology (Oxford). 1999;38 (6):535-42.
Bruce B, Fries JF. The Health Assessment Questionnaire (HAQ). Clin Exp Rheumatol. 2005;23(5 Suppl 39):S14-8.
Pavlov S. Senzitivnost i specifičnost kapilaroskopskog nalaza za dijagnostiku najčešćih sistemskih bolesti vezivnog tkiva [M. S. thesis]. Univerzitet u Beogradu, Medicinski fakultet; 2000.
Markus YM, Bell MJ, Evans AW. Ischemic scleroderma wounds successfully treated with hyperbaric oxygen therapy. J Rheumatol. 2006; 33 (8):1694-6.
Wallace DJ, Silverman S, Goldstein J, Hughes D. Use of hyperbaric oxygen in rheumatic diseases: case report and critical analysis. Lupus. 1995; 4 (3):172-5.
Armstrong S, Evans W, Ahmad Z. Safety and effectiveness of hyperbaric oxygen therapy for systemic sclerosis ulcers. Arthritis Rheum. 2016;68 (Suppl 10): S2896.
Gerodimos C, Stefanidou S, Kotsiou M, Mekelos T, Meseimeris T. Hyperbaric oxygen treatment of intractable ulcers in a systemic sclerosis patient. Aristotle Univ Med J. 2013; 40(3):19-22.
Nourmohammadi A, Doaee M, Fazel AM, Mousavi SA. Hyperbaric oxygen therapy and quality of life: a systematic review. Ann Mil Health Sci Res. 2017;15(1):e59684.