Digitalna era i komunikacione kompetencije zdravstvenih radnika
Sažetak
Uvod: Komunikacione veštine čine temelj uspešnog rada lekara opšte medicine, jer utiču na kvalitet dijagnostike, terapije i na izgradnju poverenja sa pacijentima. Brz razvoj digitalnih tehnologija poslednjih godina promenio je način razmene informacija u zdravstvenom sistemu, otvarajući nove mogućnosti ali i postavljajući izazove u očuvanju empatije, etičkih standarda i kontinuiteta komunikacije.
Cilj rada: Prikazati savremene pristupe i izazove u komunikaciji između lekara i pacijenata u digitalnom dobu, sa naglaskom na primenu veštačke inteligencije, virtuelne realnosti i drugih tehnoloških rešenja u unapređenju komunikacionih veština zdravstvenih radnika.
Metod: Rad je urađen kao narativni pregled literature. Pretraga je sprovedena u bazama PubMed, Scopus i Google Scholar za period januar 2018 – jul 2025, korišćenjem ključnih pojmova: communication skills, digital health, artificial intelligence, virtual reality, telemedicine, patient–doctor communication. U analizu su uključeni radovi na srpskom i engleskom jeziku, kao i lična iskustva autora iz kliničke prakse i nastave.
Rezultati: Komunikacione veštine su neophodne za kvalitetnu medicinsku praksu [1–3]. Digitalne tehnologije, poput veštačke inteligencije, telemedicine, VR i AR, nude nove mogućnosti, ali nose i izazove u pogledu etike, empatije i zaštite podataka [4–9]. ChatGPT može olakšati prenošenje složenih informacija pacijentima, dok imerzivne tehnologije unapređuju edukaciju zdravstvenih radnika [7,8,10–12]. Live streaming ubrzava komunikaciju u urgentnim situacijama ali zahteva jasnu i preciznu razmenu informacija [5,6].
Zaključak: Tehnološki napredak može unaprediti komunikaciju između lekara i pacijenata, ali samo ako se primenjuje uz očuvanje empatije, etičkih principa i stalno usavršavanje zdravstvenih radnika.
Reference
Petrov KMĐ, Zubanov VT, Živanović SR. Interpersonal communication skills in the general practitioners work. Opšta medicina. 2018;24(1-2):1-15.
Marković J, Marković D, Mesić E, Arsić D, Arsić K, Arsić J. Specifičnosti komunikacijskih veština u medicini. PONS Med Čas. 2015;12(1):25-9.
Keleminić D, Đorđević V, Braš M. Communication skills in medicine and public health. Socijalna psihijatrija. 2016;44(4):291-309.
Surapaneni KM. ABC's of creating a modern clinical learning environment to support learner growth. South-East Asian J Med Educ. 2025;18(2).
Musiał P. Live streaming – a new tool in data transfer in emergency medical services. Med Og Nauk Zdr. 2025.
Khan MT. The revolutionary intersection of artificial intelligence and healthcare: embracing ChatGPT with caution. ChronBiomed Sci. 2025;2(1):35.
Colecchia F, et al. Machine learning and immersive technologies for user-centered digital healthcare innovation. Front Big Data. 2025;8:1567941.
Arif, T.B., Munaf, U., & Ul-Haque, I. (2023). The future of medical education and research: Is ChatGPT a blessing or blight in disguise? Medical Education Online, 28(1), 2181052
Miljković A. Savremeni aspekti telemedicine primenljivi u epidemiji COVID-19 sa prikazom slučaja. U: Zbornik radova sa skupa nacionalnog značaja. Zagreb: DNOOM; 2021. Dostupno na: https://dnoom.hr/wp-content/uploads/2022/08/Knjiga-sazetaka-2021.pdf
Miljković A. Application of artificial intelligence, AI and chatbots in work and learning – our insights in working with students. U: Međunarodni skup. Lyon: IMFMC; 2024. Dostupno na: https://web.archive.org/web/20240912151547/https://imfmc.org/programme/
Miljković A. Rad sa studentima i lekarima na specijalizaciji za vreme pandemije COVID-19. U: Zbornik radova sa skupa nacionalnog značaja. Novi Sad: DNOOM; 2022. Dostupno na: https://dnoom.hr/wp-content/uploads/2024/05/KNJIGA-SAZETAKA-XV.-KONGRES-DNOOM-2024.pdf, https://dnoom.hr/wp-content/uploads/2024/03/N_240497_unutrasnjost_A4.pdf
Miljković A. Digitalizacija u primarnoj zdravstvenoj zaštiti. U: Zbornik radova sa skupa nacionalnog značaja – 12. Splitska inicijativa. Ljubljana: Medicinski fakultet Univerziteta u Ljubljani; 2025. p. 38. Dostupno na: https://www.mf.uni-lj.si/application/files/2817/4344/8135/12-splitska-inicijativa_knjiga_sazetaka_2.pdf
Chance EA, Rahman M, Skinner V, Ilic D, Laur N, Vreugdenburg TD, et al. The combined impact of AI and VR on interdisciplinary learning and patient safety in healthcare education: a narrative review. BMC Med Educ. 2025;25:1039.
Li X, Li Z, Wu Y, Guo L, Liu J, Zhang L, et al. Extended reality for enhancing communication skills in nursing education: a scoping review. Teach Learn Nurs. 2025;20(4):503-12. doi:10.1016/j.teln.2025.01.012.
Sva prava zadržana (c) 2025 Ana Miljković
Ovaj rad je pod Creative Commons Autorstvo-Nekomercijalno-Deli pod istim uslovima 4.0 međunarodnom licencom.
Autori zadržavaju autorska prava nad objavljenim člancima, a izdavaču daju neekskluzivno pravo da članak objavi, da u slučaju daljeg korišćenja članka bude naveden kao njegov prvi izdavač, kao i da distribuira članak u svim oblicima i medijima.