Ο αγώνας των ορθοδόξων ηγεμόνων κατά των Βογομίλων τον ΙΒ΄ και την δεύτερη δεκαετία τον ΙΓ΄ αιώνα
Abstract
Η απάντηση των ορθοδόξων ηγεμόνων στην εξάπλωση της αιρέσεως των Βογομίλων εξελίσσεται την ιστορική στιγμή την οποία ο ηγεμόνας, ξεχωριστά δε στην Αυτοκρατορία ο αυτοκράτορας, στο κράτος του ασκεί μία ουσιαστική εξουσία. Ακριβώς για τον λόγο αυτό σαν επίσημη απάντηση σε μία ταχεία εξάπλωση και το μέσο προς καταπολέμηση της αιρέσεως εκ μέρους του κράτους συγκαλείται το ανώτατο κρατικό νομοθετικό σώμα, η σύγκλητος. Η πρώτη του είδους αυτού σίγουρα είναι εκείνη οργανωμένη υπό τον αυτοκράτορα Αλέξιο Α΄ Κομνηνό, με την βοήθεια του αδελφού του σεβαστοκράτορος Ισαάκ, στην Κωνσταντινούπολη κατά του αιρεσιάρχη γιατρού Βασίλειου και των Βογομίλων οπαδών του. Ξεχωριστό ενδιαφέρον παρουσιάζει ο τρόπος της τιμωρίας των αμεταμέλητων αιρετικών στην Αυτοκρατορία, η οποία είναι η δια του πυρός θάνατος. Η προηγούμενη περίπτωση τιμωρίας των Βογομίλων είναι η πρώτη του είδους αυτού στον αγώνα κατά των διάφορων αιρέσεων στο Βυζάντιο. Στα τέλη του ίδιου αιώνα και τις αρχές του επόμενου, ενώ υπό την επίδραση της κατά των Βογομίλων πράξης της βυζαντινής συγκλήτου, στις σλαβικές χώρες, στην Ράσκα δε και τη Βουλγαρία, συγκαλείται το ανώτατο κρατικό σώμα, το σάμπορ. Με τις αποφάσεις του προαναφερόμενου κρατικού σώματος η αίρεση των Βογομίλων καταπολεμείται και στον σλαβικό κόσμο. Και στις τρις προαναφερόμενες περιπτώσεις, Βυζαντίου, Ράσκας και της Βουλγαρίας, ύστερα από τις αποφασιστικές κινήσεις των ηγεμόνων τους η δράση της αιρέσεως των Βογομίλων σημαντικά χάνει στην έντασή της.
References
Борилов Синодик. Националната библиотека „Св. св. Кирил и Методий“ бр. 289.
Voellus, G., Justellus, H. (1661). Bibliothecae Ivris Canonici Veteris, tomus II. Lutetiae.
Darrouzes, J. (1981). Notitiae Episcopatuum Ecclesiae Constantinopolitanae. Paris: Institut Francais D’Etudes Byzantines.
Острогорски, Г. (1996). Историја Византије. Београд: Просвета.
Радић, Р. (2013). Велики црквени раскол и његове последице на Балканском полуострву — XI вијек у Зети. Улога српских владара у оснивању Барске архиепископије. Саборност, VII, 159–176.
Радић, Р. (2015). Византија и богумилство. Београд: Бернар.
Ράλλη, Γ. Α., Πότλη, Μ. (1855). Σύνταγμα των θείων και Ιερών Κανόνων, V. Αθήνα.
Стефан Првовенчани, (1988). Живот светога Симеона. Београд: Стара српска књижевност.
The Institutes of Justinian. (2007). New Jersey: The Lawbook Exchange, Ltd.
Ταρνανίδης, Ι. Χ. (2004). Σελίδες από την εκκλησιαστική γραμματεία των Σλάβων. Θεσσαλονίκη: Αδελφών Κυριακίδη α.ε.
Ταρνανίδης, Ι. Χ. (2005). Ιστορία της Βουλγαρικής Εκκλησίας, Τόμος Α΄, Θεσσαλονίκη: Αδελφών Κυριακίδη α.ε.
Φειδάς, Ι. Β. (1997). Βυζάντιο (Δ΄ έκδοση). Αθήνα.
Prijavom priloga za objavljivanje, putem ovog sistema elektronskog uređivanja, autor sva prava ustupa uredništvu časopisa „Sabornost – Teološki godišnjak“.