FINANSIJSKA PODRŠKA DRŽAVE ZADRUGAMA U SRBIJI
Sažetak
Zadrugarstvo u danas najrazvijenijim evropskim državama ima tradiciju od preko 150 godina, a među prvim zadrugama koje su osnivane sredinom 19. veka bile su i one na teritoriji današnje Srbije. Do početka drugog svetskog rata, Srbija je imala razvijen i uspešan zadružni sistem. U periodu nakon rata, došlo je do degradacije zadrugarstva i njegovog udaljavanja od osnovnih zadružnih vrednosti i principa. Period tranzicije tokom 1990-ih doneo je nove probleme kroz privatizaciju i stvaranje nerešenog pitanja zadružne imovine. Prvi vidljiv pomak u razvoju savremenog srpskog zadrugarstva ostvaren je tokom 2017. godine kroz uvođenje državne podrške postojećim i novim zadrugama u iznosu od oko 200 miliona dinara. Početni rezultati ukazuju na to da je ova relativno skromna finansijska pomoć države rezultirala osnivanjem značajnog broja novih zadruga. U skladu sa tim, za podršku razvoja zadrugarstva u 2018. godini iz budžeta je dodeljeno preko 800 miliona dinara. Značajno uvećana državna podrška nameće pitanje kontrole trošenja sredstava i sprečavanja potencijalnih zloupotreba, kao što su osnivanje „lažnih“ zadruga isključivo u cilju dobijanja novčanih sredstava. Eventualne pronevere ili nenamensko trošenje mogli bi u budućnosti uzrokovati obustavljanje državne podrške zadrugarstvu, što se može sprečiti pre svega kroz unapređenje sistema zadružne revizije.
Reference
Birchall, J. & Ketilson Lou, H. (2009). Resilience of the Cooperative Business Model in Times of Crisis, International Labour Organization.
European Association of Co-operative Banks (Evropska asocijacija zadružnih banaka) http://www.eacb.coop/en/home.html (dostupno jun 2018)
International Cooperative Alliance (Međunarodni zadružni savez), http://ica.coop/en/facts-and-figures (dostupno maj 2018).
MacDonald, T., Wallace, G. & MacPherson, I. (2013). Co-operative Enterprise Building a Better World. First Edition Design Pub., Global Co-operative Development Group, Inc, Sarasota
MacPherson, I. (1996). Co-operative Principles, ICA Review 1995. International Co-operative Information Centre, ICA/UWCC, http://www.uwcc.wisc.edu/icic/orgs/ica/pubs/review/ICA-Review-Vol--88-No--4--19951/Co-operative-Principles--ICA-Review-19951.html
Nikolić, M. (2009). Evolucija zadružnog zakonodavstva u Srbiji, DAES - Društvo argarnih ekonomista Srbije.
Nikolić, M. (2014). Primena zadružnih vrednosti i principa i njihov uticaj na poslovanje polјoprivrednih zadruga u Srbiji. Doktorska disertacija, Polјoprivredni fakultet Univerziteta u Beogradu.
Petković, G., Chroneos-Krasavac, B. & Kovačević, V. (2016). Kritički osvrt na pravni okvir kao faktor razvoja zadrugarstva – primer Srbije. Ekonomika poljoprivrede, 63(1), 261-278.
Popis poljoprivrede 2012, RZS
Rixon, D. (2013). Are co-operative principles reflected in performance reporting? a case study of insurance co-operatives. International journal of co-operative management, 6(2), 76-90.
Royer, J. S. (2014). The Neoclassical Theory of Cooperatives: Part II. Journal of Cooperatives, 28(2014), 20-35.
UN (2014): Measuring the Size and Scope of the Cooperative Economy: Results of the 2014, Global Census on Co-operatives. United Nation’s Secretariat, Department of Economic and Social Affairs, Division for Social Policy and Development, http://www.un.org/esa/socdev/documents/2014/coopsegm/grace.pdf
Vlaović-Begović, S. & Tomašević, S. (2016): Odgovornost revizora za otkrivanje računovodstvenih prevara, Škola biznisa, (1), 89-101.
Zakić, V., Nikolić, M. & Tasić, V. (2018): Mogućnosti unapređenja regulative i metodologije zadružne revizije u Srbiji, Revizor, 82/2018, 57-68.
Zakić, Z. (2018). Koop menadžment, Dunav preving, Beograd
Zakon o zadrugama, „Službeni glasnik RS“, broj 112/2015
Zakon o zadrugama, „Službeni list SRJ“, br. 41/1996 i
/1998, „Službeni glasnik RS“, 34/2006
- Autori zadržavaju autorska prava i pružaju časopisu pravo prvog objavljivanja rada i licenciraju ga "Creative Commons Attribution licencom" koja omogućava drugima da dele rad, uz uslov navođenja autorstva i izvornog objavljivanja u ovom časopisu.
- Autori mogu izraditi zasebne, ugovorne aranžmane za neekskluzivnu distribuciju članka objavljenog u časopisu (npr. postavljanje u institucionalni repozitorijum ili objavljivanje u knjizi), uz navođenje da je članak izvorno objavljen u ovom časopisu.
- Autorima je dozvoljeno i podstiču se da postave objavljeni članak onlajn (npr. u institucionalni repozitorijum ili na svoju internet stranicu) pre ili tokom postupka prijave rukopisa, s obzirom da takav postupak može voditi produktivnoj razmeni ideja i ranijoj i većoj citiranosti objavljenog članka (Vidi Efekti otvorenog pristupa).