Кliničкi oblici apraкsije кod osoba sa Alchajmerovom bolešću

Emina Popović; Dragan  Pavlović; Bojana Milikić; Jovan  Popović; Jasmina  Stojanović

doi:10.5937/specedreh22-40535

Emina Popović Univerzitet u Kragujevcu - Fakultet medicinskih nauka, Kragujevac, Srbija; Dečiji dispanzer, Dom zdravlja Petrovac na Mlavi, Petrovac na Mlavi, Srbija
Dragan Pavlović Poliklinika Antamedica, Beograd.
Bojana Milikić Univerzitet u Kragujevcu - Fakultet medicinskih nauka, Kragujevac, Srbija
Jovan Popović Univerzitet u Beogradu - Fakultet veterinarske medicine, Beograd, Srbija; Veterinarski specijalistički institut „Požarevac“, Požarevac, Srbija
Jasmina Stojanović Univerzitet u Kragujevcu - Fakultet medicinskih nauka, Kragujevac, Srbija. Univerzitetski klinički centar Kragujevac, Klinika za otorinilaringotomiju, Kragujevac, Srbija

DOI: https://doi.org/10.5937/specedreh22-40535

Ključne reči: Alchajmerova bolest, apraksija, demencija

Sažetak

Uvod: Alchajmerova bolest je najčešći tip demencije. Apraksija može biti jedan od simptoma Alchajmerove bolesti. Apraksija je tradicionalno uvršćena kao jedan od neuropsiholoških pokazatelja Alchajmerove bolesti, zajedno sa poremećajima pamćenja, afazijom i agnozijom. Zastupljena je od početnih faza ove bolesti. Cilj: Osnovni cilj ovog istraživanja je utvrditi tipove apraksija kod osoba sa Alchajmerovom demencijom i ukazati na značaj rane rehabilitacije ovih pacijenata. Metode: Uzorak je činilo 15 pacijenata sa Alchajmerovom demencijom (amnestički tip – više domena) uzrasta od 50 do 85 godina. Ispitivanje je obavljeno u skladu sa definisanim kriterijumima u Poliklinici Antamedica u Beogradu. Rezultati: Rezultati istraživanja pokazuju da su kod pacijenata sa Alchajmerovom bolešću i u prvom i u drugom stadijumu oštećene: vremenska orijentacija, pažnja, računanje, prisećanje, imenovanje, pisanje i kopiranje figura. Pacijenti imaju oštećenu sposobnost razumevanja govornog i pisanog jezika. Na testu verbalne vizuelne diskriminacije nisu uočeni deficiti. Zaključak: Procena apraksija postala je važan aspekt neurodegenerativnih bolesti i glavni indikator za psihoterapiju i radnu terapiju, doprinoseći kvalitetu života starijih, prvenstveno sa kognitivnim padom.

Reference

Alzheimer's Disease International (Az). (2018). World Alzheimer Report 2018 The state of the art of dementia research: New frontiers. Alzheimer's Disease International, London, UK.

Buchman, A.S., Bennett, D.A. (2011). Loss of motor function in preclinical Alzheimer's disease. Expert Review of Neurotherapeutics, 11(5), 665-676. https://doi: 10.1586/ern.11.57

Chainay, H., Louarn, C., Humphreys, G.W. (2006). Ideational action impairments in Alzheimer's disease. Brain and Cognition, 62(3), 198-205. https://doi: 10.1016/j.bandc.2006.05.002

Folstein, M.F., Folstein S.E., McHugh, P.R. (1975). "Mini-mental state". A practical method for grading the cognitive state of patients for the clinician. Journal of Psychiatric Research, 12(3), 189-198. https://doi: 10.1016/0022-3956(75)90026-6

Geschwind, M.D., Shu H., Haman, A., Sejvar, J.J., Miller, B.L.(2008). Rapidly progressive dementia. Annals of Neurology, 64(1), 97-108. https://doi: 10.1002/ana.21430

Lesourd, M., Le Gall, D., Baumard, J., Croisile, B., Jarry, C., Osiurak, F. (2013). Apraxia and Alzheimer's disease: review and perspectives. Neuropsychology Review, 23(3), 234-56. https://doi: 10.1007/s11065-013-9235-4

Moberg, M., Ferraro, F.R., Petros, T.V. (2000). Lexical properties of the Boston Naming Test stimuli:age differences in word naming and lexical decision latency. Applied Neuropsychology, 7(3),147-153. https://doi: 10.1207/S15324826AN0703_5

Pavlović, D. (2013). Neuropsihološka dijagnostika. Orion art, Cicereto štampa.

Pavlović, D. (2016). Neurologija, drugo izdanje. Orion art, Cicireto štampa.

Park J.E. (2017). Apraxia: Review and Update. Journal of Clinical Neurology, 13(4), 317-324.https://doi.org/10.3988/jcn.2017.13.4.317 class="eop">

Reis, L.A., Mascarenhas, C.H.M., Costa, A.N., Sampaio, L.S., Lessa, R.S., Oliveira, T.S. (2008). Saúdedos idosos da clínica-escola de fisioterapia da Universidade Estadual do Sudoeste da Bahia. Cienc Cuid Saúde, 7, 187-192.

Torres, G.V., Reis, L.A., Reis, L.A., Fernandes, M.H. (2009). Qualidade de vida e fatores associados em idosos dependentes em uma cidade do interior do Nordeste. Jornal Brasileiro de Psiquiatria, 58, 39-44.

Vidoni, E.D., Perales, J., Alshehri, M., Giles, A.M., Siengsukon, C.F., & Burns, J.M. (2019). Aerobic Exercise Sustains Performance of Instrumental Activities of Daily Living in Early-Stage Alzheimer Disease. Journal of Geriatric Physical Therapy, 42(3), E129-E134. https://doi: 10.1519/JPT.0000000000000172

Vuković, M. (2011). Afaziologija, treće dopunjeno izdanje. Univerzitet u Beogradu – Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju.

Ward, M., Cecato, J.F., Aprahamian, I., Martinelli, J.E. (2015). Assessment for apraxia in mildcognitive impairment and Alzheimer's disease. Dementia e Neuropsychologia, 9(1),71-75. https://doi: 10.1590/S1980-57642015DN91000011.