PROMENE U NIVOU POLNIH HORMONA SA STARENJEM I NJIHOV UTICAJ NA GLAS

Mirjana Petrović-Lazić; Ivana Ilić Savić

doi:10.5937/zdravzast52-44412

Mirjana Petrović-Lazić Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju, Beograd, Srbija
Ivana Ilić Savić Univerzitet u Beogradu - Fakultet za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju, Beograd, Srbija

DOI: https://doi.org/10.5937/zdravzast52-44412

Ključne reči: polni hormoni, poremećaji glasa, glas i starenje

Sažetak

Cilj ovog preglednog rada je da pruži uvid u savremena istraživanja etiologije, patofiziologije i simptomatologije promena u nivou hormona povezanih sa starenjem i njihovoj uzročno-posledičnoj vezi sa kvalitetom glasa, sa posebnim osvrtom na analizu različitih vrsta mutacija (mutatio precox i mutatio perversa), menstrualnih i klimakteričnih disfonija. Glas se smatra važnom sekundarnom seksualnom osobinom koja daje samostalan pečat karakteru i ličnosti pojedinca. Poremećaji endokrinog sistema u mnogim slučajevima utiču na kvalitet glasa i mogu da dovedu do brojnih patologija glasa. U poređenju sa muškim glasom ženski glas ne prolazi kroz drastične promene u toku puberteta. Kod muškaraca, povećani nivoi testosterona i dihidrotestosterona tokom puberteta su odgovorni za povećanje hrskavice larinksa što prouzrokuje smanjenje bazalnog tona za trećinu oktave. Ukoliko dete prevremeno uđe u pubertet ova neravnoteža hormona dovešće do pojave patologije glasa - mutation precoxa. Mutatio perversa se javlja iznenada kod osoba ženskog pola i karakteriše je dubok muški glas i drugi znaci virilizacije. Pojava submukoznog krvarenja u periodu pre menstruacije i povećano lučenje estrogena koje dovodi do pojave edema prouzrokovaće disfoniju premenstrualis. Kvalitet glasa u ovom periodu karakteriše vokalni zamor, smanjen opseg glasa sa gubitkom visokih tonova, gubitak vokalne snage i pojava hrapavosti glasa. Menopauzni vokalni sindrom karakteriše se smanjenom fleksibilnošću i smanjenim opsegom vibracione amplitude. Može se zaključiti da su glasnice ciljani organ, osetljiv na fluktuaciju u nivou polnih hormona usled fiziološkog procesa starenja i nastalih endokrinih poremećaja tokom života.

Reference

1. Gugatschka M, Kiesler K, Obermayer-Pietsch B, Schoekler B, Schmid C, Groselj-Strele A et al. Sex hormones and the elderly male voice. J Voice. 2010;24:369-73.

2. Murugappan S, Boyce S, Khosla S, Kelchner L, Gutmark E. Acoustic characteristics of phonation in “wet voice” conditions. J Acoust Soc Am. 2010;127:2578‑89.

3. Sataloff RT, Kost KM. The effects of age on the voice - Clinical Assessment of Voice. J Sing. 2020;77(1):63-70.

4. Hari Kumar KVS, Anurag G, Ajai Chandra1 NS, Singh SP, Rakesh D. Voice and endocrinology. Indian J Endo Metab. 2016;20(5):590-594.

5. Petrović-Lazić M, Kosanović R. Vokalna rehabilitacija glasa. Beograd: Nova naučna; 2008.

6. Brunings JW, Janneke JBFG, Carine JPK, Kenneth WK. The expression of estrogen and progesterone receptors in the human larynx. J Voice. 2013;27(3):376.380.

7. Stephen HB, Neil L, Caroline S, Zainaba M. Precocious puberty. BMJ. 2020;368:l6597.

8. Valença EH, Salvatori R, Souza AH, Oliveira-Neto LA, Oliveira AH, Gonçalves MI et al. Voice formants in individuals with congenital, isolated, lifetime growth hormone deficiency. J Voice. 2016;30(3):281-286.

9. Barreto VM, D’Avila JS, Sales NJ, Gonçalves MI, Seabra JD, Salvatori R et al. Laryngeal and vocal evaluation in untreated growth hormone deficient adults. Otolaryngol Head Neck Surg. 2009;140:37–42.

10. Gregory ND, Chandran S, Lurie D, Sataloff RT. Voice disorders in the elderly. J Voice. 2012; 26(2):254-8.

11. D'haeseleer E, Depypere H, Claeys S, Floris LW, Baudonck N, Kristiane M et al. Vocal characteristics of middle-aged premenopausal women. J Voice. 2011;25(3):360-6.

12. Valença EH, Souza AH, Oliveira AH, Valença SL, Salvatori R, Gonçalves MI et al. Voice quality in short stature with and without GH deficiency. J Voice. 2012;26:673.e13-9.

13. Raj A, Gupta B, Chowdhury A, Chadha S. A study of voice changes in various phases of menstrual cycle and in postmenopausal women. J Voice. 2010;24:363–8.

14. Hamdan AL, Lorice M, Sibai A, Seoud M. Effect of pregnancy on the speaking voice. J Voice. 2009;23(4):490-3.

15. Pisanski K, Bhardwaj K, Reby D.Women's voice pitch lowers after pregnancy. Evolut Hum Behav. 2018;39(4):457-463.

16. Karen MK, Sataloff RT. Voice Disorders in the Elderly. Clin Geriatr Med. 2018;34(2):191-203.

17. D'haeseleer E, Depypere H, Claeys S, Wuyts FL, De Ley S, Van Lierde KM. The impact of menopause on vocal quality. Menopause.2011;18(3):267-272.

18. Gugatschka M, Lichtenwagner S, Schwetz V, Lerchbaum E, Graupp M, Gerstenberger C et al. Subjective and objective vocal parameters in women with polycystic ovary syndrome. J Voice. 2013;27:98-100.

19. Herzig L. A Woman'S Voice As Her Life Changes. J New Paradigm Resear. 2012;68(7):518-534.

20. Evans S, Neave N. The relationship between testosterone and vocal frequencies in human males. Delia Wakelin and Colin Hamilton Physiology & Behavior. 2008;93(4-5):783-8.

21. Azul D. Transmasculine people's vocal situations: A critical review of gender-related discourses and empirical data. Int J Lang Commun Disord. 2015;50:31-47.

22. Petrović-Lazić M. Instrumentalne i test metode kliničkog ispitivanja glasa. Beograd: Nova naučna; 2020.