Naknada imovinske štete u našem pravu industrijske svojine
Ključne reči:
Pravo industrijske svojine, Naknada imovinske štete, Višestruka naknada, Kaznena naknada štete, Paušalna naknada
Sažetak
U eri digitalne revolucije i globalnog tržišta, ekonomski interesi titulara prava industrijske svojine ugroženi su savremenim i unapređenim oblicima povrede prava. Kako bi se garantovala zaštita materijalne situacije titulara prava u svakom slučaju povrede, na međunarodnom nivou i u okviru Evropske unije postavljani su standardi zaštite, čija se harmonizacija očekivala širom sveta. Standardima koji se odnose na naknadu imovinske štete zbog povrede prava industrijske svojine u velikoj meri se odstupa od opštih pravila o naknadi štete. Razlog za odstupanja krije se u specifičnostima ovlašćenja koja ulaze u sastav prava i nematerijalnoj prirodi intelektualnih dobara koja su predmet zaštite. Otuda i potreba da se koriste metodi prilagođeni za obračunavanje visine naknade štete zbog povrede prava industrijske svojine. Rad se bavi analizom posebnih pravila o naknadi imovinske štete zbog povrede prava industrijske svojine, posmatrano od 1995. godine do danas u domaćem pravu. Predmet analize su relikti ranije važećeg prava, odnosno trostruka naknada štete i naknada do trostrukog iznosa licencne naknade, kao i pozitivnopravne regule o paušalnoj naknadi ne nižoj od naknade za zakonito korišćenje predmeta zaštite i naknadi štete u visini dobiti štetnika. Cilj rada jeste pružanje predloga de lege ferenda za jasnije uređenje materije naknade imovinske štete u oblasti industrijske svojine.
Reference
European Commission. (2020). Report on the protection and enforcement of intellectual property rights in third countries. Brussels: European Commission; dostupno na: https://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2020/january/tradoc_158561.pdf, posećeno: 20. 9. 2020. godine.
European Parliament and Council, Directive (EC) 2004/48 of the European Parliament and of the Council of 29 April 2004 on the enforcement of intellectual property rights, Strasbourg, 2004.
Ivanović, S. (2017). Kaznena naknada štete u pravu intelektualne svojine. Zbornik radova Pravnog fakulteta u Nišu 56 (76), 675-692.
Karanikić, M. (2005). Normativno u poimanju uzročnosti kao uslova građanskopravne odgovornosti. Pravni život 54 (10), 985-1015.
Keča, R., Knežević, M. S. (2016). Građansko procesno pravo. Beograd: Službeni glasnik.
Marković, S. M., Popović, D. V. (2017). Pravo intelektualne svojine. Beograd: Pravni fakultet Univerziteta u Beogradu, Centar za izdavaštvo i informisanje.
Miladinović, Z. (2003). Sudska zaštita subjektivnih prava intelektualne svojine u našem pravu. Pravni život 32 (11), 897-917.
Nikolić, D. (2019). O dislociranim institutima u građanskom pravu Republike Srbije. Druga regionalna konferencija iz obligacionog prava. Pravni fakultet Univerziteta u Beogradu.
Nikolić, D. (2019). Uvod u sistem građanskog prava. Novi Sad: Pravni fakultet u Novom Sadu, Centar za izdavačku delatnost.
Nikolić, D. (2003). Kaznena naknada štete. Zbornik radova Pravnog fakulteta u Novom Sadu 37 (1-3), 143-153.
Nikolić, D. (1997). Trostruka naknada štete u našem pravu. Sudska praksa 2, 69-71.
Nikolić, D. Ž. (1995). Građanskopravna sankcija - geneza, evolucija i savremeni pojam, Novi Sad: Pravni fakultet u Novom Sadu, Centar za izdavačku delatnost.
Odluka Ustavnog suda, IUo-904/2010 od 20. 2. 2013. godine, Službeni glasnik RS, br. 16/2013.
Pajtić, B., Radovanović, S., Dudaš, A. (2018). Obligaciono pravo. Novi Sad: Pravni fakultet u Novom Sadu, Centar za izdavačku delatnost.
Poznić, B., Rakić-Vodinelić, V. (2015). Građansko procesno pravo. Beograd: Pravni fakultet Univerziteta Union u Beogradu i Službeni glasnik.
Presuda Vrhovnog kasacionog suda, Prev 310/2017 od 22. 2. 2018. godine.
Radišić, J. (2001). Protivpravnost kao zaseban uslov građanske odgovornosti. Anali Pravnog fakulteta u Beogradu 49 (1-4), 539-553.
Radovanović, S. (2004). Naknada imovinske štete u autorskom pravu. Novi Sad: Pravni fakultet u Novom Sadu Univerziteta u Novom Sadu (magistarski rad).
Radovanović, S. (2003). Trostruka naknada u našem pravu intelektualne svojine. Pravni život 32 (11), 829-841.
Stojanović, Z. (2014). Krivično pravo, opšti deo. Beograd: Pravni fakultet Univerziteta u Beogradu i Pravna knjiga.
Street, H. (1962). Principles of the law of damages. London: Sweet & Maxwell.
Svetska trgovinska organizacija, Sporazum o trgovinskim aspektima prava intelektualne svojine, Marakeš, 1994; dostupno na: http://www.zis.gov.rs/upload/documents/pdf_sr/pdf/trips.pdf, posećeno: 1. 10. 2020. godine.
Tijanić, P. (2005). Usklađenost sudske zaštite intelektualne svojine sa pravom Evropske unije. Pravni život 55 (11), 1011-1023.
UNCTAD & ICTSD. (2005). Resource book on TRIPS and development: An Authoritative and practical guide to the TRIPS Agreement by UNCTAD and ICTSD, Cambridge: UNCTAD, ICTSD; dostupno na: https://unctad.org/system/files/official-document/ictsd2005d1_en.pdf, posećeno: 1. 10. 2020. godine.
Uredba o naknadi štete na licima, Službeni glasnik RS, br. 34/2010.
Verović, M. (2010). Osvrt na neke novosti kod odgovornosti za štetu kod povrede znakova razlikovanja u hrvatskom pravu. Zbornik radova Pravnog fakulteta u Splitu 47 (4), 903-925.
Vodinelić, V. V. (2017). Građansko pravo, Uvod u građansko pravo i opšti deo građanskog prava. Beograd: Pravni fakultet Univerziteta Union u Beogradu i Službeni glasnik.
Zakon o geografskim oznakama porekla, Službeni list SRJ, br. 15/1995, 35/1995 - ispr. i 28/1996.
Zakon o modelima i uzorcima, Službeni list SRJ, br. 15/1995, 35/1995 - ispr. i 28/1996.
Zakon o obligacionim odnosima, Službeni list SFRJ, br. 29/1978, 39/1985, 45/1989 (USJ), 57/1989, Službeni list SRJ, br. 31/1993 i Službeni glasnik RS, br. 18/2020.
Zakon o oznakama geografskog porekla, Službeni glasnik RS, br. 18/2010 i 44/2018 - dr. zakon.
Zakon o parničnom postupku, Službeni glasnik RS, br. 72/2011, 49/2013, 74/2013, 55/2014, 87/2018 i 18/2020.
Zakon o patentima, Službeni glasnik RS, br. 99/2011, 113/2017 - dr. zakon, 95/2018 i 66/2019.
Zakon o patentima, Službeni list SCG, br. 32/2004, 35/2004 -ispr. i Službeni glasnik RS, br. 115/2006 - ispr.
Zakon o patentima, Službeni list SRJ, br. 15/1195, 35/1995 - ispr. i 28/1996.
Zakon o potvrđivanju Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju između Evropskih zajednica i njihovih država članica, sa jedne strane, i Republike Srbije, sa druge strane - Sporazum o stabilizaciji i pridruživanju, Službeni glasnik RS - Međunarodni ugovori, br. 83/2008.
Zakon o pravnoj zaštiti industrijskog dizajna, Službeni glasnik RS, br. 104/2009, 45/2015 i 44/2018 - dr. zakon.
Zakon o zaštiti prava oplemenjivača biljnih sorti, Službeni glasnik RS, br. 41/2009 i 88/2011.
Zakon o zaštiti topografija poluprovodničkih proizvoda, Službeni glasnik RS, br. 55/2013 i 66/2019.
Zakon o žigovima, Narodne novine RH, br. 14/2019.
Zakon o žigovima, Službeni glasnik RS, br. 6/2020.
Zakon o žigovima, Službeni list SCG, br. 61/2004 i 7/2005 - ispr.
Zakon o žigovima, Službeni list SRJ, br. 15/1995, 35/1995 - ispr. i 28/1996.
European Parliament and Council, Directive (EC) 2004/48 of the European Parliament and of the Council of 29 April 2004 on the enforcement of intellectual property rights, Strasbourg, 2004.
Ivanović, S. (2017). Kaznena naknada štete u pravu intelektualne svojine. Zbornik radova Pravnog fakulteta u Nišu 56 (76), 675-692.
Karanikić, M. (2005). Normativno u poimanju uzročnosti kao uslova građanskopravne odgovornosti. Pravni život 54 (10), 985-1015.
Keča, R., Knežević, M. S. (2016). Građansko procesno pravo. Beograd: Službeni glasnik.
Marković, S. M., Popović, D. V. (2017). Pravo intelektualne svojine. Beograd: Pravni fakultet Univerziteta u Beogradu, Centar za izdavaštvo i informisanje.
Miladinović, Z. (2003). Sudska zaštita subjektivnih prava intelektualne svojine u našem pravu. Pravni život 32 (11), 897-917.
Nikolić, D. (2019). O dislociranim institutima u građanskom pravu Republike Srbije. Druga regionalna konferencija iz obligacionog prava. Pravni fakultet Univerziteta u Beogradu.
Nikolić, D. (2019). Uvod u sistem građanskog prava. Novi Sad: Pravni fakultet u Novom Sadu, Centar za izdavačku delatnost.
Nikolić, D. (2003). Kaznena naknada štete. Zbornik radova Pravnog fakulteta u Novom Sadu 37 (1-3), 143-153.
Nikolić, D. (1997). Trostruka naknada štete u našem pravu. Sudska praksa 2, 69-71.
Nikolić, D. Ž. (1995). Građanskopravna sankcija - geneza, evolucija i savremeni pojam, Novi Sad: Pravni fakultet u Novom Sadu, Centar za izdavačku delatnost.
Odluka Ustavnog suda, IUo-904/2010 od 20. 2. 2013. godine, Službeni glasnik RS, br. 16/2013.
Pajtić, B., Radovanović, S., Dudaš, A. (2018). Obligaciono pravo. Novi Sad: Pravni fakultet u Novom Sadu, Centar za izdavačku delatnost.
Poznić, B., Rakić-Vodinelić, V. (2015). Građansko procesno pravo. Beograd: Pravni fakultet Univerziteta Union u Beogradu i Službeni glasnik.
Presuda Vrhovnog kasacionog suda, Prev 310/2017 od 22. 2. 2018. godine.
Radišić, J. (2001). Protivpravnost kao zaseban uslov građanske odgovornosti. Anali Pravnog fakulteta u Beogradu 49 (1-4), 539-553.
Radovanović, S. (2004). Naknada imovinske štete u autorskom pravu. Novi Sad: Pravni fakultet u Novom Sadu Univerziteta u Novom Sadu (magistarski rad).
Radovanović, S. (2003). Trostruka naknada u našem pravu intelektualne svojine. Pravni život 32 (11), 829-841.
Stojanović, Z. (2014). Krivično pravo, opšti deo. Beograd: Pravni fakultet Univerziteta u Beogradu i Pravna knjiga.
Street, H. (1962). Principles of the law of damages. London: Sweet & Maxwell.
Svetska trgovinska organizacija, Sporazum o trgovinskim aspektima prava intelektualne svojine, Marakeš, 1994; dostupno na: http://www.zis.gov.rs/upload/documents/pdf_sr/pdf/trips.pdf, posećeno: 1. 10. 2020. godine.
Tijanić, P. (2005). Usklađenost sudske zaštite intelektualne svojine sa pravom Evropske unije. Pravni život 55 (11), 1011-1023.
UNCTAD & ICTSD. (2005). Resource book on TRIPS and development: An Authoritative and practical guide to the TRIPS Agreement by UNCTAD and ICTSD, Cambridge: UNCTAD, ICTSD; dostupno na: https://unctad.org/system/files/official-document/ictsd2005d1_en.pdf, posećeno: 1. 10. 2020. godine.
Uredba o naknadi štete na licima, Službeni glasnik RS, br. 34/2010.
Verović, M. (2010). Osvrt na neke novosti kod odgovornosti za štetu kod povrede znakova razlikovanja u hrvatskom pravu. Zbornik radova Pravnog fakulteta u Splitu 47 (4), 903-925.
Vodinelić, V. V. (2017). Građansko pravo, Uvod u građansko pravo i opšti deo građanskog prava. Beograd: Pravni fakultet Univerziteta Union u Beogradu i Službeni glasnik.
Zakon o geografskim oznakama porekla, Službeni list SRJ, br. 15/1995, 35/1995 - ispr. i 28/1996.
Zakon o modelima i uzorcima, Službeni list SRJ, br. 15/1995, 35/1995 - ispr. i 28/1996.
Zakon o obligacionim odnosima, Službeni list SFRJ, br. 29/1978, 39/1985, 45/1989 (USJ), 57/1989, Službeni list SRJ, br. 31/1993 i Službeni glasnik RS, br. 18/2020.
Zakon o oznakama geografskog porekla, Službeni glasnik RS, br. 18/2010 i 44/2018 - dr. zakon.
Zakon o parničnom postupku, Službeni glasnik RS, br. 72/2011, 49/2013, 74/2013, 55/2014, 87/2018 i 18/2020.
Zakon o patentima, Službeni glasnik RS, br. 99/2011, 113/2017 - dr. zakon, 95/2018 i 66/2019.
Zakon o patentima, Službeni list SCG, br. 32/2004, 35/2004 -ispr. i Službeni glasnik RS, br. 115/2006 - ispr.
Zakon o patentima, Službeni list SRJ, br. 15/1195, 35/1995 - ispr. i 28/1996.
Zakon o potvrđivanju Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju između Evropskih zajednica i njihovih država članica, sa jedne strane, i Republike Srbije, sa druge strane - Sporazum o stabilizaciji i pridruživanju, Službeni glasnik RS - Međunarodni ugovori, br. 83/2008.
Zakon o pravnoj zaštiti industrijskog dizajna, Službeni glasnik RS, br. 104/2009, 45/2015 i 44/2018 - dr. zakon.
Zakon o zaštiti prava oplemenjivača biljnih sorti, Službeni glasnik RS, br. 41/2009 i 88/2011.
Zakon o zaštiti topografija poluprovodničkih proizvoda, Službeni glasnik RS, br. 55/2013 i 66/2019.
Zakon o žigovima, Narodne novine RH, br. 14/2019.
Zakon o žigovima, Službeni glasnik RS, br. 6/2020.
Zakon o žigovima, Službeni list SCG, br. 61/2004 i 7/2005 - ispr.
Zakon o žigovima, Službeni list SRJ, br. 15/1995, 35/1995 - ispr. i 28/1996.
Objavljeno
2021/08/10
Rubrika
Originalni naučni rad
Autori koji objavljuju u ovom časopisu pristaju na sledeće uslove:
- Autori zadržavaju autorska prava i pružaju časopisu pravo prvog objavljivanja rada i licenciraju ga "Creative Commons Attribution licencom" koja omogućava drugima da dele rad, uz uslov navođenja autorstva i izvornog objavljivanja u ovom časopisu.
- Autori mogu izraditi zasebne, ugovorne aranžmane za neekskluzivnu distribuciju članka objavljenog u časopisu (npr. postavljanje u institucionalni repozitorijum ili objavljivanje u knjizi), uz navođenje da je članak izvorno objavljen u ovom časopisu.
- Autorima je dozvoljeno da postave objavljeni članak onlajn (npr. u institucionalni repozitorijum ili na svoju internet stranicu) pre ili tokom postupka prijave rukopisa, s obzirom da takav postupak može voditi produktivnoj razmeni ideja i ranijoj i većoj citiranosti objavljenog članka.