KAKO SRPSKI PROIZVOĐAČI RAKIJA OCENJUJU KVALITET I TRŽIŠNU POZICIJU SVOJIH PIĆA

Ključne reči: rakija, jaka alkoholna pića, kvalitet proizvoda, tržišna pozicija, segmentacija, destileri

Sažetak


Cilj ovog istraživanja je da pruži odgovore na pitanja kako srpski destileri ocenjuju kvalitet svojih proizvoda i kakve su šanse srpskih destilera na tržištu. Autori takođe nameravaju da odrede broj tržišnih segmenata za rakiju, srpsko nacionalni alkoholno piće. Kao prvo poznato istraživanje o destilerima i ekonomiji proizvodnje rakije u Srbiji, istraživanje je eksploratornog tipa. Kvantitativno istraživanje profesionalnih i hobi destilera rakije (N = 104) sprovedeno je onlajn u oktobru 2021. Destileri rakije veoma visoko ocenjuju kvalitet svojih rakija, dok obrnuto, svoju situaciju na tržištu ocenjenjuju relativno nisko. Oni su puni entuzijazma u vezi sa svojim budućim tržišnim izgledima, ali sa trenutnim pristupima poslovanju i zastarelim pristupima proizvodnji, njihova budućnost nije izvesna. Otkriveno je da tržište rakije u Srbiji ima tri segmenta u odnosu na cenu. Autori zaključuju da na tržištu nema mesta za proizvođače rakije koji žele da ponude rakiju koja je preskupa i nadasve sumnjivog kvaliteta. Nalazi istraživanja biće od koristi kako destilerima, tako i kreatorima poljoprivredne politike zbog očigledne potrebe uspostavljanja strožijih standarda u cilju obezbeđivanja višeg kvaliteta rakija.

Biografija autora

Slobodan Adžić, Fakultet za menadžment FAM

SLOBODAN ADŽIĆ je redovni profesor na Fakultetu za menadžment FAM iz Sremskih Karlovaca, Univerziteta „Union – Nikola Tesla“, na kome radi od 2011. godine. Predavao je takođe i na Arab Open University u Kuvajtu kao Assistant Professor u periodu 2017-2019. godine i na King Fahd University of Petroleum and Minerals, Affiliated Colleges in Hafr-Al-Batin u Saudijskoj Arabiji kao Lecturer u periodu 2014-2106. godine. Diplomirao je na Ekonomskom fakultetu Univerziteta u Beogradu sa prosekom 9,18. Sa titulom MBA studenta godine završio je MBA studije u Velikoj Britaniji na Lancaster univerzitetu, kao Chevening stipendista britanske vlade. Doktorirao je na Fakultetu za poslovne studije Megatrend univerziteta. Ekspert je za liderstvo i strategijski menadžment. Prof. dr Slobodan Adžić je bio predsednik Izvršnog odbora Skupštine opštine Pančevo i generalni direktor HIP-Petrohemije, Pančevo, a tokom karijere nalazio se i na drugim liderskim pozicijama u državnom, društvenom i privatnom sektoru, kako u domaćim, tako i u inostranim preduzećima. Autor je pet monogafija. Objavio je sam ili sa saradnicima preko 50 naučnih i stručnih radova u međunarodnim i domaćim časopisima i na međunarodnim i domaćim kongresima, konferencijama i simpozijumima. Osim maternjeg, govori engleski i nemački jezik.

Reference

Adžić, S. (2021). Greške u marketingu rakije i kako ih izbeći (Rakia marketing mistakes and how to avoid them). Management Horizons, 1(1), 167–196.


Agnoli, L., Boeri, M., Scarpa, R., Capitello, R., & Begalli, D. (2018). Behavioural patterns in Mediterranean-style drinking: Generation Y preferences in alcoholic beverage consumption. Journal of Behavioral and Experimental Economics, 75, 117–125. https://doi.org/10.1016/j.socec.2018.06.001


Agroklub. (2019). Oko 50 miliona litara rakije se proizvede godišnje u Srbiji. Agroklub.rs. https://www.agroklub.rs/poljoprivredne-vesti/oko-50-miliona-litara-rakije-se-proizvede-godisnje-u-srbiji/54026/


Biznis i Finansije. (2021). Čak 80 odsto prometa alkoholnih pića u Srbiji je nelegalno. Biznis i Finansije. https://bif.rs/2021/07/cak-80-odsto-prometa-alkoholnih-pica-u-srbiji-je-nelegalno/


Carew, R., Florkowski, W. J., & Meng, T. (2017). Segmenting wine markets with diverse price functions: Evidence from California red and white wines sold in British Columbia. Wine Economics and Policy, 6(1), 48–59. https://doi.org/10.1016/j.wep.2017.05.002


Cvetković, D., Stojilković, P., Zvezdanović, J., Stanojević, J., Stanojević, L., & Karabegović, I. (2020). The identification of volatile aroma compounds from local fruit based spirits using a headspace solid-phase microextraction technique coupled with the gas chromatography-mass spectrometry. Advanced Technologies, 9(2), 19–28. https://doi.org/10.5937/savteh2002019C


Facts & Factors. (2020). Global Whiskey Market Share & Trends Expected to Reach USD 95.9 Billion by 2026: Facts & Factors. GlobeNewswire News Room. https://www.globenewswire.com/news-release/2020/12/14/2144541/0/en/Global-Whiskey-Market-Share-Trends-Expected-to-Reach-USD-95-9-Billion-by-2026-Facts-Factors.html


Info Press. (2020). Voćne rakije—Neiskorišćeni potencijal od pola milijarde evra. Info Press. https://www.infopress.rs/privreda/vocne-rakije-neiskorisceni-potencijal-od-pola-milijarde-evra/


Israel, G. D. (2013). Determining sample size. 1-5. Univ. Florida, 1–5.


Jernigan, D. H. (2012). Global Alcohol Producers, Science, and Policy: The Case of the International Center for Alcohol Policies. American Journal of Public Health, 102(1), 80–89. https://doi.org/10.2105/AJPH.2011.300269


Krejcie, R. V., & Morgan, D. W. (1970). Determining Sample Size for Research Activities. Educational and Psychological Measurement, 30(3), 607–610. https://doi.org/10.1177/001316447003000308


Lockshin, L., & Corsi, A. M. (2012). Consumer behaviour for wine 2.0: A review since 2003 and future directions. Wine Economics and Policy, 1(1), 2–23. https://doi.org/10.1016/j.wep.2012.11.003


Louisville Business First. (2018). Kentucky has 73 distilleries now—Dueling Barrels opens June 28. Louisville Business First. https://www.bizjournals.com/louisville/news/2018/06/19/kentucky-has-how-many-distilleries-now.html


Marinković, I. (2020). Estimates of alcohol-related mortality in Serbia (2016-2018). Stanovnistvo, 58(1), 89–111.


Matković, M. (2015). Possibilities of plum cultivation in the Republic of Serbia. Ekonomika Poljoprivrede, 62(4), 1045–1060. https://doi.org/10.5937/ekoPolj1504045M


McGovern, P. E. (2009). Uncorking the Past: The Quest for Wine, Beer, and Other Alcoholic Beverages (First edition). University of California Press.


Ministry of Agriculture, Forestry and Water Economy of the Republic of Serbia. (2019). STIPS - Agricultural Information Market System of Serbia. https://www.stips.minpolj.gov.rs/srl/vest/sljiva-i-dalje-glavna-ali-je-manje-ima


Ministry of Agriculture, Forestry and Water Economy of the Republic of Serbia. (2020). Informacija o jakim alkoholnim pićima u 2018. Godini. Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede. http://www.minpolj.gov.rs/download/informacija-o-jakim-alkoholnim-picima-u-20018-godini/


Mosher, J. F. (2012). Joe Camel in a Bottle: Diageo, the Smirnoff Brand, and the Transformation of the Youth Alcohol Market. American Journal of Public Health, 102(1), 56–63. https://doi.org/10.2105/AJPH.2011.300387


Musonera, E., & Hemley, D. (2008). Analysis of global marketing strategies in distilled spirits industry: Absolut vodka. The Journal of Global Business Management, 4, 76–84.


Nikićević, N. (2021). Production of superior quality plum brandy in small domestic distilleries in Serbia (D. Jevremović, I. Glisić, & N. Milosević, Eds.; Issue 1322, pp. 351–354). International Society for Horticultural Science (ISHS). https://doi.org/10.17660/ActaHortic.2021.1322.48


Nikićević, N., & Tešević, V. (2005). Possibilities for methanol content reduction in plum brandy. Journal of Agricultural Sciences (Belgrade), 50(1), 49–60. https://doi.org/10.2298/JAS0501049N


Politika Online. (2019). U Srbiji više od 600 registrovanih proizvođača rakije. Politika Online. https://www.politika.rs/sr/clanak/443717/U-Srbiji-vise-od-600-registrovanih-proizvodaca-rakije


Schamel, G. (2009). Dynamic Analysis of Brand and Regional Reputation: The Case of Wine. Journal of Wine Economics, 4(1), 62–80. https://doi.org/10.1017/S1931436100000687


Statista. (2022). Leading spirits brands worldwide 2021. Statista. https://www.statista.com/statistics/232865/leading-20-most-valuable-alcohol-spirits-brands-worldwide/


Statistical Office of the Republic of Serbia. (2020). Statistical Yearbook оf the Republic of Serbia. https://www.stat.gov.rs/sr-Latn/vesti/20171020-statisticki-godisnjak


Statistical Office оf the Republic of Serbia. (2019). Household Budget Survey. https://www.stat.gov.rs/publikacije/


Vacić, J. (2016). Praviti i piti rakiju. Etnografski muzej u Beogradu.

Objavljeno
2023/06/30
Broj časopisa
Vol. 68 Br. 2 (2023): Journal of Agricultural Sciences (Belgrade)
Rubrika
Originalni naučni članak