HARNESSING REGIONAL TRADE AGREEMENTS AS CATALYSTS FOR CLIMATE-SMART TRADE: THE CASE OF WESTERN BALKANS COUNTRIES

  • Ljuben Kocev Ss Cyril and Methodius University in Skopje, Faculty of Economics – Skopje, Republic of North Macedonia
  • Katerina Toshevska – Trpchevska Ekonomski fakultet u Skoplju, Univerzitet Svetog Ćirila i Metodija u Skoplju
  • Jasna Tonovska Ekonomski fakultet u Skoplju, Univerzitet Svetog Ćirila i Metodija u Skoplju
DOI: https://doi.org/10.5937/skolbiz1-51959
Ključne reči: klimatski pametna trgovina, ekološke odredbe, regionalni trgovinski sporazumi, sporazumi o slobodnoj trgovini, održivi razvoj, Zapadni Balkan

Sažetak


Koncept klimatski pametne trgovine sve više dobija na značaju kao što i trgovinski sporazumi sve više obuhvataju odredbe kojima se uspostavlja balans između ekonomskog rasta i očuvanja životne sredine. Dok su u prošlosti ekološka i klimatska pitanja igrala sporednu ulogu u međunarodnim trgovinskim sporazumima, u poslednje vreme je očigledan rastući trend uključivanja klimatski pametnih odredbi u regionalne trgovinske sporazume. Cilj ovih odredbi se odnosi na promovisanje održivog razvoja, težnju ka ostvarenju međunarodnih ciljeva zaštite životne sredine, obezbeđivanje jednakih uslova i unapređenje saradnje u oblasti životne sredine. U ovom radu se analizira prisustvo ekoloških i klimatskih odredbi u sporazumima o slobodnoj trgovini. Autori se bave difinisanjem ovih odredbi, objašnjenjem njihove inkorporiranosti u okvirima sporazuma o slobodnoj trgovini i procenom razloga rastućeg broja pomenutih odredbi. U radu se zatim sažeto analiziraju statistički podaci koji se odnose na vrste odredbi koje sadrže sporazumi o slobodnoj trgovini, a koje govore o životnoj sredini i klimatskim aspektima, te se zatim detaljno obrađuju klimatski pametne odredbe regionalnih trgovinskih sporazuma u zemljama Zapadnog Balkana.

Reference

Abman, R. M., Lundberg, C.C. & Ruta, M. (2021). The Effectiveness of Environmental Provisions in Regional Trade Agreements. Policy Research Working Paper Series 9601, The World Bank.
Additional Protocol 5 to the Agreement on Amendment of and Accession to the CEFTA – 2006.
Additional Protocol 6 to the Agreement on Amendment of and Accession to the CEFTA – 2006.
Brandi, C., Schwab, J., Berger, A., & Morin, J.F., (2020), Do environmental provisions in trade agreements make exports from developing countries greener?, World Development, Volume 129, May 2020.
Central European Free Trade Agreement (CEFTA) 2006.
CEFTA Legal Documents. (n.d.). CEFTA. Retrieved December 20, 2023, from https://cefta.int/about/documents/legal-documents/
Deere Birkbeck, C. (2021). Greening International Trade: Pathways Forward, Global Governance Centre and the Forum on Trade, Environment & the SDGs (TESS): Geneva.
ESCAP, UNEP & UNCTAD (2021). ASIA-PACIFIC TRADE AND INVESTMENT REPORT 2021 Accelerating Climate-smart Trade and Investment for Sustainable Development, United Nations.
EU Climate change. (n.d.). Commission.europa.eu. https://commission.europa.eu/energy-climate-change-environment/topics/climate-change_en
European Commission. (2023). Carbon Border Adjustment Mechanism. European Commission. https://taxation-customs.ec.europa.eu/carbon-border-adjustment-mechanism_en
Morin, J.F., Dür A., & Lechner, L., (2018), Mapping the trade and environment nexus: Insights from a new dataset, Global Environmental Politics, vol. 18(1)
Monteiro, J.A., Chobanova, S., & Ramos D., (2022) WTO Trade and Climate Change, Climate change in regional trade agreements, Information Brief No.2, World Trade Organization, Geneva.
OECD. (2023). OECD work on Regional Trade Agreements and the environment Policy Perspectives. OECD.
Stabilisation and Association Agreement between the European Communities and their Member States, of the one part, and the former Yugoslav Republic of Macedonia, of the other part - Final Act, OJ L 84, 20.3.2004, p. 13–197.
TREND analytics. (n.d.). TREND Analytics. Retrieved December 18, 2023, from https://klimalog.idos-research.de/trend/about-trend.html
Objavljeno
2025/03/17
Broj časopisa
Vol. 21 Br. 1 (2024): International Journal of Economic Practice and Policy
Rubrika
Stručni članak
Autori koji objavljuju u ovom časopisu pristaju na sledeće uslove:

  1. Autori zadržavaju autorska prava i pružaju časopisu pravo prvog objavljivanja rada i licenciraju ga "Creative Commons Attribution licencom" koja omogućava drugima da dele rad, uz uslov navođenja autorstva i izvornog objavljivanja u ovom časopisu.

  2. Autori mogu izraditi zasebne, ugovorne aranžmane za neekskluzivnu distribuciju članka objavljenog u časopisu (npr. postavljanje u institucionalni repozitorijum ili objavljivanje u knjizi), uz navođenje da je članak izvorno objavljen u ovom časopisu.

  3. Autorima je dozvoljeno i podstiču se da postave objavljeni članak onlajn (npr. u institucionalni repozitorijum ili na svoju internet stranicu) pre ili tokom postupka prijave rukopisa, s obzirom da takav postupak može voditi produktivnoj razmeni ideja i ranijoj i većoj citiranosti objavljenog članka (Vidi Efekti otvorenog pristupa).