Radna okruženja Hyperledger sa posebnim osvrtom na Hyperledger Fabric
Sažetak
Uvod/cilj: Mada je Blockchain tržište u razvoju, mnoge industrije, usled promenljivih uslova poslovanja, sve više razumeju važnost njegovog postojanja i primene. Nakon uvodnog razmatranja pojma Blockchain-a, istraživanje se nastavlja u pravcu upoznavanja sa projektima u okviru inicijative Hyperledger fondacije Linux, sa posebnim osvrtom na Hyperledger Fabric, gde će biti reči o konceptima, arhitekturi, organizacionom fokusu, privatnim kanalima i pametnim ugovorima, kao i toku transakcija u mreži Hyperledger Fabric. U poslednjem praktičnom delu rada prikazana je simulacija poslovne mreže i kreirane su jednostavne aplikacije za razmenu novčanih sredstava primenom radnog okruženja Hyperledger Fabric. Cilj rada jeste upoznavanje sa radnim okruženjima Hyperledger i isticanje svih pojedinosti Hyperledger Fabric-a radi utvrđivanja opravdanosti njegove primene u praksi.
Metode: Korišćene su osnovne metode (analiza, sinteza, dedukcija, indukcija, konkretizacija, generalizacija), kao i opšte naučne metode (analitičko-deduktivna i komparativna).
Rezultati: Sagledane su relevantne karakteristike Hyperledger Fabric-a, njegovom primenom izgrađena poslovna mreža Blockchain i kreirana aplikacija za razmenu novčanih sredstava posredstvom izgrađene mreže.
Zaključak: Hyperledger Fabric predstavlja najobimnije i najfleksibilnije radno okruženje Hyperledger sa najvećim brojem slučajeva upotrebe.
Reference
Belotti, M., Božić, N., Pujolle, G., & Secci, S. 2019. A Vademecum on Blockchain Technologies: When, Which and How. IEEE Communications Surveys & Tutorials, 21(4), pp.3796-3838. Available at: https://doi.org/10.1109/COMST.2019.2928178.
-Blockstuffs. 2018. Introduction of Hyperledger, its projects and tools [online]. Available at: https://www.blockstuffs.com/blog/introduction-of-hyperledger-its-projects-and-tools [Accessed: 02 April 2020].
Boaventura, A. 2018. Getting to know Oracle Autonomous Blockchain Cloud Service - Part 1 -Working with Provisioning Interface [online]. Available at: https://medium.com/oracledevs/getting-to-know-oracle-autonomous-blockchain-cloud-service-working-with-provisioning-interface-fb3be5179daf [Accessed: 05 April 2020].
Dhillon, V., Metcalf, D., & Hooper, M. 2017. Blockchain Enabled Applications: Understand the Blockchain Ecosystem and How to Make it Work for You. New York, NY: Apress.
Gajić, D., 2018. Šta je Hyperledger i kako vam može pomoći u razvoju Blockchain aplikacija [online]. Available at: https://startit.rs/sta-je-hyperledger-i-kako-vam-moze-pomoci-u-razvoju-Blockchain-aplikacija/ (in Serbian) [Accessed: 21 March 2020].
Hill, B., Chopra, S., & Valencourt, P. 2018. Blockchain Quick Reference. Birmingham, UK: Packt Publishing.
-Hyperledger. 2018. Hyperledger Architecture, Volume II Smart Contracts. 2018. [online]. Available at: https://www.hyperledger.org/wp-content/uploads/2018/04/Hyperledger_Arch_WG_Paper_2_SmartContracts.pdf [Accessed: 21 March 2020].
-Hyperledger. 2020a. Hyperledger Burrow [online]. Available at: https://www.hyperledger.org/projects/hyperledger-burrow [Accessed: 29 March 2020].
-Hyperledger. 2020b. Hyperledger Sawtooth [online]. Available at: https://www.hyperledger.org/projects/sawtooth [Accessed: 29 March 2020].
-Hyperledger. 2020c. Peers [online]. Available at: https://hyperledger-fabric.readthedocs.io/en/release-1.4/peers/peers.html [Accessed: 04 April 2020].
-Hyperledger. 2020d. Hyperledger Blockchain Technologies for Business [online]. Available at: https://www.hyperledger.org/wp-content/uploads/2018/10/Hyperledger_DataSheet_10.18_Web-2.pdf [Accessed: 04 April 2020].
Hyperledger-fabricdocs Documentation. 2019. [e-book]. Hyperledger. Available at: https://buildmedia.readthedocs.org/media/pdf/hyperledger-fabric/release-1.2/hyperledger-fabric.pdf [Accessed: 04 April 2020].
-IBM Global Business Services. 2019. Blockchain: Emerging Use Cases for Insurance [online]. Available at: https://www.the-digital-insurer.com/wp-content/uploads/2019/02/1409-Blockchain-Emerging-Use-Cases-for-Insurance.pdf [Accessed: 29 March 2020].
Kuhrt, T. 2019. Hyperledger Caliper [online]. Available at: https://wiki.hyperledger.org/display/caliper/Hyperledger+Caliper [Accessed: 02 April 2020].
Kulkarni, S. 2019. Exploring Transaction Flow in Hyperledger Fabric [online]. Available at: https://opensourceforu.com/2019/01/exploring-transaction-flow-in-hyperledger-fabric/ [Accessed: 07 April 2020].
Mamun, M. 2018. How does Hyperledger Fabric works [online]. Available at: https://medium.com/coinmonks/how-does-hyperledger-fabric-works-cdb68e6066f5 [Accessed: 04 April 2020].
Minović, M. 2017. Blockchain technology: usage beside cripto currencies. In: Infotech 2017: ICT conference & exhibition, Arandjelovac, Serbia, June 7-8. Available at: http://infotech.org.rs/pdf/011.pdf (in Serbian) [Accessed: 02 April 2020].
Nasir, Q., Qasse, I.A., Abu Talib, M., & Nassif, A.B. 2018. Performance Analysis of Hyperledger Fabric. Security and Communication Networks Platforms, 2018, Article ID 3976093. Available at: https://doi.org/10.1155/2018/3976093.
Pavlović, R. 2018. New Tendencies of Blockchain Technology in Insurance with a Potential Greater Than Bitcoin Mining. In: SorS 2018: 29. susret osiguravača i reosiguravača, Sarajevo, B&H, pp.239-255, June 6-8. Available at: https://brankopavlovic.rs/documentation/SORS2018.pdf (in Serbian) [Accessed: 02 April 2020].
Piljan, T., Piljan, I., & Cogoljević, D. 2018. Uticaj Blockchain tehnologije na osiguranje. Vojno delo, 70(2), pp.360-373 (in Serbian). Available at: https://doi.org/10.5937/vojdelo1802360R.
Suprunov, P. 2018. 5 Hyperledger Projects In Depth [online]. Available at: https://medium.com/practical-blockchain/5-hyperledger-projects-in-depth-3d14c41f902b [Accessed: 27 March 2020].
Verhoelen, J. 2018. An overview of Hyperledger blockchain projects [online]. Available at: https://blog.codecentric.de/en/2018/03/blockchain-project-hyperledger/ [Accessed: 30 March 2020].
Vojnotehnički glasnik omogućava otvoreni pristup i, u skladu sa preporukom CEON-a, primenjuje Creative Commons odredbe o autorskim pravima:
Autori koji objavljuju u Vojnotehničkom glasniku pristaju na sledeće uslove:
- Autori zadržavaju autorska prava i pružaju časopisu pravo prvog objavljivanja rada i licenciraju ga Creative Commons licencom koja omogućava drugima da dele rad uz uslov navođenja autorstva i izvornog objavljivanja u ovom časopisu.
- Autori mogu izraditi zasebne, ugovorne aranžmane za neekskluzivnu distribuciju rada objavljenog u časopisu (npr. postavljanje u institucionalni repozitorijum ili objavljivanje u knjizi), uz navođenje da je rad izvorno objavljen u ovom časopisu.
- Autorima je dozvoljeno i podstiču se da postave objavljeni rad onlajn (npr. u institucionalnom repozitorijumu ili na svojim internet stranicama) pre i tokom postupka prijave priloga, s obzirom da takav postupak može voditi produktivnoj razmeni ideja i ranijoj i većoj citiranosti objavljenog rada (up. Efekat otvorenog pristupa).