PENALNI POPULIZAM ‒ NASTANAK, RAZVOJ I BUDUĆNOST
Sažetak
Penalni populizam tokom poslednjih nekoliko decenija predstavlja jedan od kontinuirano zastupljenih kriminalnopolitičkih trendova, i to na globalnom nivou. Njegove postavke ukratko se svode na strože kažnjavanje prestupnika, navodno, u skladu sa stavovima i željama javnog mnjenja. Problemi penalnog populizma tiču se njegove naučne i empirijske neutemeljenosti, odnosno nedostatka konkretnije argumentacije pri osmišljavanju inventivnih rešenja, ali i nekonsultovanja stručne javnosti. Stoga su autori nastojali da putem analize literature ukažu na osnovne postavke i praktične implikacije penalnog populizma, a u cilju bližeg upoznavanja javnosti sa ovim konceptom i otvaranja prostora za debatu. Nakon sumiranja uporednopravnih iskustava, uz poseban osvrt na Srbiju, autori uočavaju da se i pored bitnih socioekonomskih razlika postavke penalnog populizma u značajnoj meri poklapaju u različitim delovima sveta. Primenjene su metode analize sadržaja, normativno-logički i komparativno-pravni metod. Autori zaključuju da je penalni populizam i te kako prisutna tendencija, kako nema naznaka da će nestati, te otuda treba da bude prepoznat i proučavan, kako bi se buduće kriminalne politike razvijale u skladu sa dinamikom i strukturom kriminaliteta, ali i uz uvažavanje stavova adekvatno informisane javnosti.
Reference
Andrews, D. A. & Bonta, J. (2010). Rehabilitating criminal justice policy and practice, Psychology, Public Policy, and Law, 16(1): 39.
Batrićević, A. (2016). Krivičnopravna reakcija na femicid, Temida, 19(3‒4): 431–451.
Bell, E. (2022). Seizing the Populist Moment: Towards a New Penal Politics?. The British Journal of Criminology, 62(5): 1077‒1092.
Boda, Z. et al. (2022). Two decades of penal populism–the case of Hungary. Review of Central and East European Law, 47(1): 115‒138.
Bottoms, A. E. (1995), The Philosophy and Politics of Punishment and Sentencing, In C. Clarkson and R. Morgan (eds), The Politics of Sentencing Reform (pp. 17‒49). Oxford: Clarendon Press
Cheliotis, L. (2006). Penal managerialism from within: Implications for theory and research, International Journal of Law and Psychiatry, 29(5): 397‒404.
Ćopić, S. (2023). Snižavanje starosne granice krivične odgovornosti: Večita dilema?, Crimen, 14(3): 235‒247.
Getoš Kalac, A. M. & Feuerbach, L. (2023). On (Measuring) Recidivism, Penal Populism and the Future of Recidivism Research: Neuropenology, Godišnjak Akademije pravnih znanosti Hrvatske, 14(1): 1‒28.
Grzyb, M. (2021). Penal populism: Negotiating the feminist agenda. Evidence from Spain and Poland, European Journal of Criminology, 18(6): 836‒854.
Hamilton, C. (2023). Radical right populism and the sociology of punishment: Towards a research agenda, Punishment & Society, 25(4): 888‒908.
Hogg, R. (2022). Rethinking populism and its threats and possibilities, Archiwum Kryminologii, 1(XLIV): 15‒38.
Ilijić, Lj. (2015). Zatvorska kazna i resocijalizacija – faktori ne/uspješnosti. U M. Hugson i Z. Stevanović (ur.), Kriminal i društvo Srbije – izazovi društvene dezintegracije, društvene regulacije i očuvanja društvene sredine (str. 303–316). Beograd: Institut za kriminološka i sociološka istraživanja.
Jennings, W. et al. (2017). Penal populism and the public thermostat: Crime, public punitiveness, and public policy, Governance, 30(3): 463‒481.
Karapetrović, M. (2019). Ontologija i politika ‒ od nesaglasnosti do odsutnosti ‒ politička filozofija Žaka Ransijera i Slavoja Žižeka, Politeia, 9(18): 51‒65.
Krajewski, K. (2023). Penal exceptionalism in countries of Central Europe: Why is the region different?, Archivum Krimilogii, 45(2): 171‒211.
Lauri, M, Carbin, M. & Linander, I. (2023). The rise of carceral feminism in Sweden: Analysing political debate and policy on men's violence against women. In Women's Studies International Forum. Posjećeno 14. 08. 2024. URL: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0277539523001073?via%3Dihub
Lazarević, Lj. (1994). Odnos između kriminalne politike i krivičnog prava ‒Prilog shvatanjima profesora Milutinovića, Anali Pravnog fakulteta u Beogradu, 1‒2: 119‒133.
Lukić, R., Košutić, B. i Mitrović, D. (1999). Uvod u pravo. Beograd: Službeni list SRJ.
Matić Bošković, M. i Kostić, J. (2024) Penal Populism and (Ab)use of Criminal Law. In Revisiting the Limits of Freedom While Living Under Threat: 9‒10 November 2023, Riga: Collection of research papers in conjunction with the 9th International Scientific Conference of the Faculty of Law of the University of Latvia. University of Latvia Press: 79‒88.
Matus, J. P. (2023). Penal populism In K. Ambos & J. Martinez (eds.), Gottingen Handbook on Latin American Public Law and Criminal Justice (pp. 649‒658). Nomos.
Mills, A. (2018). Penal populism, crime and criminal justice in New Zealand. Nordiska Samarbetsrådet för Kriminologi: 15‒21.
NEOSTART (2021). Risk Bulletin produced by the Civil Society Observatory to Counter Organized Crime in South Eastern Europe, Posjećeno 14. 08. 2024. URL: https://riskbulletins.globalinitiative.net/download/see-obs-004-screen-pdf.pdf
Pratt, J. (2007). Penal populism, Routledge: New York.
Pratt, J. & Miao, M. (2017). Penal Populism: The End of Reason. Posjećeno: 12. 08. 2024. URL: https://www.researchgate.net/publication/312594772_Penal_Populism_The_End_of_Reason
Pratt, J., & Miao, M. (2019). The end of penal populism: The rise of populist politics. Archiwum Kryminologii, (XLI/2): 15‒40.
Quimet, M. (2002). Explaining the American and Canadian crime drop in the 1990s. New French Journal of Criminology, 1: 33‒50.
Republički zavod za statistiku Srbije (RZS) (2021). Punoletni učinioci krivičnih dela u Republici Srbiji, 2020 ‒ Saopštenje br. 195 od 14. jula 2024. godine, Beograd.
Republički zavod za statistiku Srbije (RZS) (2024). Punoletni učinioci krivičnih dela, 2023 ‒ Saopštenje br. 186 od 12. jula 2024. godine, Beograd.
Stevanović, I. i Vujačić, N. (2017). Uslovni otpust: norma, praksa i mere unapređenja. In Reformski procesi i Poglavlje 23 (godinu dana posle) ‒ krivičnopravni aspekti. LVII Savetovanje Srpskog udruženja za krivičnopravnu teoriju i praksu (str. 114‒128). Beograd: Srpsko udruženje za krivičnopravnu teoriju i praksu.
Stojanović, Z. (2011). Preventivna funkcija krivičnog prava, Crimen, 2(1), 3‒25.
Šprem, P. i Getoš Kalac, A. (2024). Obiteljsko nasilje u svjetlu penalnog populizma. Zbornik Pravnog fakulteta u Zagrebu, 74 (1): 35‒70.
Todd-Kvam, J. (2019). Bordered penal populism: When populism and Scandinavian exceptionalism meet, Punishment & Society, 21(3): 295‒314.
Woźniakowska-Fajst, D. & Witkowska-Rozpara, K. (2022). How neoclassical criminology, penal populism and COVID-19 helped to escalate the repressiveness of criminal law–the case of Poland, Archives of Criminology, (XLIV/1): 77‒106.
- Autori zadržavaju autorska prava i pružaju časopisu pravo prvog objavljivanja rada i licenciraju ga "Creative Commons Attribution licencom" koja omogućava drugima da dijele rad, uz uslov navođenja autorstva i izvornog objavljivanja u ovom časopisu.
- Autori mogu izraditi zasebne, ugovorne aranžmane za neekskluzivnu distribuciju članka objavljenog u časopisu (npr. postavljanje u institucionalni repozitorijum ili objavljivanje u knjizi), uz navođenje da je članak izvorno objavljen u ovom časopisu.
- Autorima je dozvoljeno i podstiču se da postave objavljeni članak onlajn (npr. u institucionalni repozitorijum ili na svoju internet stranicu) prije ili tokom postupka prijave rukopisa, s obzirom da takav postupak može voditi produktivnoj razmjeni ideja i ranijoj i većoj citiranosti objavljenog članka (Vidi Efekti otvorenog pristupa).